Τούρκοι ακτοπλόοι εκτοπίζουν τους Έλληνες στο Αν. Αιγαίο

Τούρκοι ακτοπλόοι εκτοπίζουν σταδιακά τους Έλληνες επιχειρηματίες του κλάδου στο Ανατολικό Αιγαίο επωφελούμενοι από τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του ρυθμιστικού τους πλαισίου, μια έντονα αμφιλεγόμενη διακρατική συμφωνία που υπέγραψε ως υπουργός Εξωτερικών ο Γιώργος Α. Παπανδρέου και την αυξημένη ροη τουριστών από τα παράλια της Μικράς Ασίας προς τη νησιωτική Ελλάδα...

Του Ηλία Γ. Μπέλλου

Πρόκειται για μια αγορά που εκτιμάται πως προσεγγίζει το ένα εκατομμύριο επιβάτες ετησίως όταν από τον Πειραιά η ακτοπλοΐα προς το Αιγαίο και την Κρήτη μεταφέρει περί τους 6 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως. Η σταδιακή μεγέθυνσή τους στις γραμμές διασύνδεσης του Ανατολικού Αιγαίου και ειδικότερα των Δωδεκανήσων αλλά και της Σάμου και της Μυτιλήνης με την Τουρκία είναι εμφανής σε όσους κινούνται σε αυτά τα νησιά. Όμως τα πλάνα τους δεν σταματούν εκεί.

Στρατηγικός στόχος των Τούρκων ακτοπλόων είναι, σύμφωνα με επιχειρηματίες του κλάδου στο Ανατολικό Αιγαίο, η σύναψη κοινοπραξιών με μικρότερες ίσως ελληνικές εταιρείες προκειμένου να αποκτήσουν «διαβατήριο» για την ενεργοποίηση τους σε γραμμές σε ολόκληρο το Αιγαίο. Μια εκ των βασικών γραμμών που επιθυμούν να ανοίξουν είναι η Σμύρνη-Λαύριο, αποκαλύπτουν στο Capital.gr από τη Ρόδο. Μάλιστα η Dodekanisos Seaways που δραστηριοποιείται στη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα με τοπικά δρομολόγια και, μέχρι πριν λίγες μέρες, στη γραμμή Μαρμαρίδα - Ρόδος δέχτηκε πρόταση από την τουρκική ανταγωνίστριά της, Yesil Marmaris για σύσταση κοινοπραξίας.

Σύμφωνα με τον Έλληνα επιχειρηματία, Γιώργο Σπανό, ιδρυτή της Dodekanisos Seaways, ήταν εμφανής «εξ αρχής η πρόθεση να κατακτήσουν πρώτα τον εθνικά ευαίσθητο χώρο της Δωδεκανήσου, με επόμενο βήμα τον Πειραιά, στο πλαίσιο της στρατηγικής της τουρκικής κυβέρνησης». Η Dodekanisos Seaways απέρριψε την πρόταση αλλά παράλληλα διέκοψε και τα δρομολόγια από και προς την Μαρμαρίδα αφού αδυνατεί να ανταγωνιστεί τον Τούρκο ομόλογό της εξαιτίας της πληθώρας ανταγωνιστικών προβλημάτων που λέει πως διαθέτει. Πολλά εξ αυτών πηγάζουν από την συμφωνία Αθήνας – Άγκυρας επί υπουργεία στο εξωτερικών του Γ. Α. Παπανδρέου που κυρώθηκε με τον νόμο 2009/2001.

Η συμφωνία αυτή, όπως εξηγούν στο Capital.gr, επιτρέπει στις τουρκικές ακτοπλοϊκές να εκτελούν κατ’ ουσία τουριστικά δρομολόγια με τον τυπικό μανδύα του βραχύ διεθνή πλου που τους απαλλάσσει από υποχρεώσεις όπως η συμμόρφωση με την διεθνή σύμβαση SOLAS, για την ασφάλεια της ζωής στη θάλασσα, και επιτρέπει έτσι πολύ μικρότερες επανδρώσεις αλλά και χαμηλότερων προδιαγραφών πλοία.

Με δεδομένο πως η αγορά μεταξύ Ρόδου και Τουρκίας και μεταξύ Κω και Τουρκίας υπολογίζεται πως έχει φτάσει πλέον στις 450 χιλιάδες επιβάτες ετησίως και σε άλλους τόσους υπολογίζονται αυτοί που διακινούνται από και προς την Τουρκία βορειότερα (όπως στα υπόλοιπα Δωδεκάνησα και στη Σάμος, τη Μυτιλήνη, τη Χίο κλπ) εκτιμάται πως είναι σημαντικότατα και τα διαφυγόντα έσοδα του ελληνικού δημοσίου από φόρους τέλη κλπ. Ερωτήματα βέβαια εγείρονται και για θέματα όπως ο έλεγχος διαβατηρίων, οι τελωνειακοί έλεγχοι αλλά και για την ευρύτερη οικονομική διείσδυση της Τουρκίας στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου με ό,τι θετικό ή αρνητικό αυτή συνεπάγεται.

Στην Ακτή Μιαούλη, παράγοντες της ακτοπλοΐας που κλήθηκαν από το Capital.gr να σχολιάσουν την εξέλιξη της κατάστασης στο ανατολικό Αιγαίο, σημειώνουν πως πρέπει να ληφθεί μέριμνα προκειμένου να μην γίνει η αγορά του Αιγαίου η επόμενη Αδριατική για την ελληνική ακτοπλοΐα όπου ιταλικά πλοία και εταιρείες απόκτησαν δεσπόζουσα θέση εξαιτίας των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων που τους παρέχει το ιταλικό θεσμικό πλαίσιο.

Το θέμα τέθηκε στην ελληνική κυβέρνηση με εμφατικό τρόπο αυτή την Τρίτη με επιστολή που έστειλε στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομίας, Υποδομών, Τουρισμού και Ναυτιλίας Θοδωρή Δρίτσα, ο ιδρυτής της Dodekanisos Seaways Γιώργος Σπανός την οποία μάλιστα κοινοποίησε και στους περιφερειάρχες Βορείου Αιγαίου κ. Χρ. Καλογήρου και Νοτίου Αιγαίου κ. Γ. Χατζημάρκο.

Με αυτή την επιστολή έρχεται στο προσκήνιο μια εικόνα που δεν περιποιεί τιμές στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τον Γ. Σπανό «τα τουρκικά πλοία ταξιδεύουν με σύνθεση 4-5 ατόμων, ενώ τα δικά μας με 11μελή πληρώματα ενώ οι Τούρκοι ναυτικοί αμείβονται με το ένα τέταρτο των μισθών των Ελλήνων ναυτικών».

Επίσης καταγγέλλει ότι «τα τούρκικα πλοία δεν εφαρμόζουν τις απαιτήσεις των διεθνών συμβάσεων ως προς την ασφάλεια της ζωής στη θάλασσα και στις θαλάσσιες συνδέσεις με τα ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, ταξιδεύουν με εξαιρέσεις που χορηγεί η Τουρκία και, δυστυχώς, αποδέχονται οι ελληνικές λιμενικές αρχές σε βάρος των ελληνικών πλοίων που τις εφαρμόζουν ευλαβικά, με σημαντική με αύξηση του λειτουργικού κόστους τους».

Επισημαίνει ως πρόβλημα την «πολυσυζητημένη ελληνοτουρκική συμφωνία για τις θαλάσσιες συνδέσεις μεταξύ των λιμένων των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και των απέναντι τουρκικών, συμφωνία που επικυρώθηκε από τη Βουλή με τον Ν. 2900/2001, αποτέλεσμα του θλιβερού ιστορικού πλέον ζεϊμπέκικου του πρώην πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Τζεμ, στο Ερζερούμ». Την χαρακτηρίζει «ετεροβαρή για την Ελλάδα που άνοιξε ουσιαστικά την "κερκόπορτα" στους Τούρκους πλοιοκτήτες και πολύ σύντομα οδήγησε στην πλήρη επικυριαρχία τους στο Ανατολικό Αιγαίο».

Εκτιμά πως «οι Έλληνες πλοιοκτήτες της Μυτιλήνης, Χίου, Σάμου, Κω και Ρόδου είτε υποχρεώθηκαν να αποσύρουν τα πλοία τους, είτε υποτάχθηκαν στους Τούρκους πλοιοκτήτες μέσω δυσμενών γι αυτούς ελληνοτουρκικών κοινοπραξιών, είτε έγιναν "πράκτορές" τους έναντι προμήθειας προκειμένου να επιβιώσουν». Μιλά ακόμα για «επεκτατική οικονομική στρατηγική της τουρκικής κυβέρνησης» η οποία «πρώτα προχώρησε στην ιδιωτικοποίηση όλων των λιμανιών απέναντι από τα ελληνικά νησιά και μετά τους έδωσε τη δυνατότητα να αποκτήσουν πλοία, τα οποία αποσύρθηκαν από τις εσωτερικές γραμμές του Βοσπόρου για να "αλώσουν" το Αιγαίο εκτοπίζοντας τους Έλληνες πλοιοκτήτες».

Ολόκληρη η επιστολή έχει ως εξής

«Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Με ιδιαίτερη θλίψη σας ανακοινώνουμε σήμερα την απόφασή μας να αναστείλουμε οριστικά το πρόγραμμα δρομολογίων των πλοίων μας μεταξύ Ρόδου και Μαρμαρίδας Τουρκίας, και μαζί να υποστείλουμε την ελληνική σημαία σ' αυτήν την εθνικά ευαίσθητη θαλάσσια περιοχή του νοτιοανατολικού Αιγαίου.

Είναι μια απόφαση που μας έχει πονέσει, αλλά δεν γίνεται διαφορετικά. Όταν πριν από τέσσερα χρόνια ξεκινήσαμε τα δρομολόγια στη συγκεκριμένη γραμμή, γιατί δεν αντέχαμε να βλέπουμε τα πλοία με τουρκική σημαία να αλωνίζουν στις θάλασσές μας μπαινοβγαίνοντας καθημερινά από το λιμάνι της Ρόδου τρέφαμε την ελπίδα ότι θα μπορούσαμε να αποτρέψουμε την τουρκική επικράτηση, συντηρώντας την μακραίωνη παράδοση της ελληνικής ναυτιλίας.

Αποδείχθηκε, όμως, ότι κάναμε μεγάλο λάθος, μολονότι διαθέτουμε καλύτερα πλοία και άριστους ναυτικούς. Οι λόγοι είναι πολλοί. Θα σταθούμε όμως σε τρεις, τους οποίους και θεωρούμε σημαντικότερους.

Ο πρώτος έχει να κάνει με τον άνισο ανταγωνισμό που αντιμετωπίσαμε.
Τα τουρκικά πλοία ταξιδεύουν με σύνθεση 4-5 ατόμων, ενώ τα δικά μας με 11μελή πληρώματα, και οι Τούρκοι ναυτικοί αμείβονται με το ένα τέταρτο των μισθών των Ελλήνων ναυτικών.

Τα τούρκικα πλοία δεν εφαρμόζουν τις απαιτήσεις των διεθνών συμβάσεων ως προς την ασφάλεια της ζωής στη θάλασσα και στις θαλάσσιες συνδέσεις με τα ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, ταξιδεύουν με εξαιρέσεις που χορηγεί η Τουρκία και, δυστυχώς, αποδέχονται οι ελληνικές λιμενικές αρχές σε βάρος των ελληνικών πλοίων που τις εφαρμόζουν ευλαβικά, με σημαντική με αύξηση του λειτουργικού κόστους τους.

Ο δεύτερος έχει να κάνει με την πολυσυζητημένη ελληνοτουρκική συμφωνία για τις θαλάσσιες συνδέσεις μεταξύ των λιμένων των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και των απέναντι τουρκικών, συμφωνία που επικυρώθηκε από τη Βουλή με τον Ν. 2900/2001, αποτέλεσμα του θλιβερού ιστορικού πλέον ζεϊμπέκικου του πρώην πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Τζεμ, στο Ερζερούμ.

Συμφωνία ετεροβαρής για την Ελλάδα που άνοιξε ουσιαστικά την "κερκόπορτα" στους Τούρκους πλοιοκτήτες και πολύ σύντομα οδήγησε στην πλήρη επικυριαρχία τους στο Ανατολικό Αιγαίο.

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες της Μυτυλήνης, Χίου, Σάμου, Κω και Ρόδου είτε υποχρεώθηκαν να αποσύρουν τα πλοία τους, είτε υποτάχθηκαν στους Τούρκους πλοιοκτήτες μέσω δυσμενών γι αυτούς ελληνοτουρκικών κοινοπραξιών, είτε έγιναν "πράκτορές" τους έναντι προμηθείας προκειμένου να επιβιώσουν.

Ο τρίτος λόγος αφορά στην επεκτατική οικονομική στρατηγική της τουρκικής κυβέρνησης.

Πρώτα προχώρησε στην ιδιωτικοποίηση όλων των λιμανιών απέναντι από τα ελληνικά νησιά και μετά τους έδωσε τη δυνατότητα να αποκτήσουν πλοία, τα οποία αποσύρθηκαν από τις εσωτερικές γραμμές του Βοσπόρου για να "αλώσουν" το Αιγαίο εκτοπίζοντας τους Έλληνες πλοιοκτήτες.

Αν δείτε σήμερα τι πραγματικά συμβαίνει στο πολύπαθο Αιγαίο θα διαπιστώσετε ότι όλοι οι ιδιώτες που διαχειρίζονται τα απέναντι τουρκικά λιμάνια είναι ταυτόχρονα και πλοιοκτήτες.

Και αν, επίσης, προχωρήσετε σε σύγκριση της τιμολογιακής πολιτικής που εφαρμόζεται στα ελληνικά λιμάνια και στα απέναντι τουρκικά λιμάνια θα διαπιστώσετε τις τεράστιες διαφορές στην αρχή της "αμοιβαιότητας" και της "ίσης μεταχείρισης σε φόρους και τέλη" που προβλέπει η ελληνοτουρκική συμφωνία.

Για παράδειγμα το πλοίο μας "Δωδεκάνησος Εξπρές", ταχύπλοο καταμαράν μήκους 40 μέτρων για τον ελλιμενισμό στο λιμάνι της Μαρμαρίδας και για παραμονή ολίγων ωρών καταβάλλει σε κάθε ταξίδι του τέλη ελλιμενισμού συνολικού ύψους 575 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο τουρκικό καταμαράν μήκους 36μ. καταβάλλει μόλις 72,20 ευρώ σύμφωνα με τις επίσημες καταστάσεις που σας κοινοποιούμε.

Να σημειωθεί ότι στην ελληνοτουρκική συμφωνία δεν γίνεται, σε ό,τι αφορά τους φόρους και τέλη, διάκριση μεταξύ ιδιωτικών και κρατικών λιμένων.

Έτσι, ο Τούρκος επιχειρηματίας που εκμεταλλεύεται το λιμάνι της Μαρμαρίδας επιβάλλει στον κάθε επιβάτη που κάνει χρήση του λιμανιού 15.26 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο λιμενικό τέλος που επιβάλλει το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Νότιας Δωδεκανήσου δεν υπερβαίνει, ανά επιβάτη, το ένα (1) ευρώ.

Αν ληφθεί υπ' όψιν ότι από τη Μαρμαρίδα προς Ρόδο και από Ρόδο προς Μαρμαριδα διακινούνται περισσότεροι από 220.000 επιβάτες ετησίως υπολογίζεται ότι τα έσοδα του διαχειριστή του λιμανιού και πλοιοκτήτη προσεγγίζουν τα 3,5 εκατ. ευρώ, μόνο από τον κεφαλικό φόρο, και σε συνδυασμό με τα έσοδα από τις προσεγγίσεις πλοίων έχει τη δυνατότητα μείωσης της τιμής των εισιτηρίων σε βαθμό που εμείς δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε με συνέπεια οι tour operators που οργανώνουν ημερήσιες εκδρομές από Ρόδο προς Τουρκία να επιλέγουν τα τουρκικά πλοία.

Στους τρεις λόγους που προαναφέραμε θα πρέπει να προστεθεί και η απουσία πολιτικής στήριξης των Ελλήνων πλοιοκτητών από τις ελληνικές κυβερνήσεις, σε αντίθεση με την τουρκική, και παραβίαση της νομοθεσίας μας ως προς τους περιηγητικούς πλόες μεταξύ λιμένων εσωτερικού και τρίτων χωρών.

Ενώ όλες οι γνωμοδοτήσεις έγκυρων νομικών επισημαίνουν ότι, σύμφωνα με τον Κ.Δ.Ν.Δ. το δικαίωμα επιβίβασης επιβατών από Ρόδο προς Μαρμαρίδα επιφυλάσσεται αποκλειστικά στα ελληνικά πλοία και ότι τα πλοία με σημαία τρίτων χωρών (Τουρκίας) μπορούν να παραλάβουν επιβάτες από ελληνικά λιμάνια υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα επιστρέψουν στο Χιμάνι επιβίβασης πριν από 48 ώρες, εντούτοις τα τουρκικά πλοία παραλαμβάνουν επιβάτες, σε οργανωμένα γκρουπ τουριστών, από τα ελληνικά λιμάνια και τους επιστρέφουν αυθημερόν εκδίδοντας δύο εισιτήρια – ένα για τη μετάβαση στην Τουρκία και ένα για την επιστροφή τους στο ίδιο λιμάνι.

Σημειωτέον ότι σύμφωνα με όλες τις εγκυκλίους του YEN στο πλαίσιο της ελληνοτουρκικής συμφωνίας δεν υφίσταται υποχρέωση ηλεκτρονικού συστήματος καταγραφής και έκδοσης εισιτηρίου ενιαίου τύπου, για τα τουρκικά πλοία, κατά παράβαση των Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στης SOLAS.

Δεν αναφερόμαστε σε θέματα φορολόγησης των τουρκικών ναυτιλιακών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στα ελληνικά νησιά αν και υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι μεταξύ τουριστικών γραφείων που οργανώνουν τις ημερήσιες θαλάσσιες εκδρομές, των τουρκικών ναυτιλιακών εταιρειών και των ναυτικών πρακτόρων που τις εκπροσωπούν διακινείται "μαύρο χρήμα".

Όλα όσα σας αναφέρουμε σήμερα τα έχουμε επισημάνει κατ' επανάληψη στις προηγούμενες ηγεσίες του YEN αλλά φωνή βοώντος. Συμπερασματικά, κύριε Υπουργέ, το παιχνίδι για τα ελληνόκτητα πλοία των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου έχει χαθεί οριστικά.

Μόνο μια γενναία αναθεώρηση ή καταγγελία της ελληνοτουρκικής συμφωνίας μπορεί να αποκαταστήσει τα πράγματα και να ανακοπεί ο οικονομικός τουρκικός επεκτατισμός, που απειλεί επικίνδυνα τον ζωτικό νησιωτικό μας χώρο.

Σε διαφορετική περίπτωση ο αφελληνισμός των πλοίων του Αιγαίου θα μεταφέρει το πρόβλημα στον Πειραιά με Δούρειο Ίππο "ελληνοτουρκικές κοινοπραξίες", όπου τον έλεγχο έχουν φυσικά οι Τούρκοι, και τότε η ελληνική μεγάλη ακτοπλοΐα θα δοκιμαστεί σκληρά.

Εμείς απορρίψαμε ασυζητητί την πρόταση της ανταγωνιστικής ναυτιλιακής εταιρείας Yesil Marmaris για κοινοπραξία, διακρίνοντας εξ αρχής την πρόθεση να κατακτήσουν πρώτα τον εθνικά ευαίσθητο χώρο της Δωδεκανήσου, με επόμενο βήμα τον Πειραιά, στο πλαίσιο της στρατηγικής της τουρκικής κυβέρνησης.

Εμείς πράξαμε το πατριωτικό χρέος μας, αλλά είμαστε μικροί για να έχουμε τη δυνατότητα "επιδότησης" της γραμμής Ρόδος – Μαρμαρίδα.
Τον λόγο έχει πλέον η κυβέρνησή σας.

Μετά τιμής
Γεώργιος Σπανός
Πρόεδρος
"Dodekanisos Seaways"».