Πολλές και ενδιαφέρουσες καινοτομίες περιλαμβάνει το πόρισμα του εθνικού διαλόγου
για τις βάσεις πάνω στις οποίες θα πρέπει να χτισθεί το νέο, ανοικτό,
δημοκρατικό, σχολείο. Η πρόταση για υπογραφή συμβολαίου τιμής μεταξύ
μικρών μαθητών καθώς και ο κώδικας δημοκρατικού ανθρωπισμού ... για την εκπαίδευση βασικά των γονέων, αποτελούν τα σημεία που ζητούνται περισσότερο.
Και ως συνήθως, οι «καλοθελητές», βρήκαν το τρόπο για να υπονομεύσουν αυτή τη συζήτηση από την αρχή. Μένοντας σε λεπτομέρειες και παρακάπτοντας την ουσία, επιχειρούν να δημιουργήσουν εντυπώσεις και να αποπροσανατολίσουν τον στόχο που πρέπει να να έχει έως σοβαρός διάλογο σ΄ένα κρίσιμο εθνικό θέμα όπως η παιδεία.
Ετσι, παραφράζοντας το κείμενο του πορίσματος, οι γνωστοί αυτοί κύκλοι που παρεπηδημούν παντού, υποστηρίζουν ότι το πόρισμα, και ο υπουργός Παιδείας, καλούν τους γονείς να σταματήσουν να προσφωνούν τα παιδιά τους ως βασίλισσες και πρίγκηπες!
Η αλήθεια είναι όμως λίγο διαφορετική. Η σχετική αναφορά που υπάρχει στο Παιδαγωγικό Κώδικα για τους γονείς, αναφέρει ότι αν και είναι φυσικό να αντιμετωπίζουμε τα παιδιά ως μοναδικά και ξεχωριστά, αυτά δεν παύουν να είναι παιδιά, διαφορετικά μεν αλλά ίσα με τα άλλα, και όχι πρίγκηπες και βασιλόπουλα.
Παρατήρηση πρώτη: Οι περισσότεροι γονείς έχουν μια αποσπασματική και επιμέρους αντίληψη του παιδαγωγικού ρόλου που μπορεί και πρέπει να προσφέρει ένα σύγχρονο σχολείο. Και συνήθως επηρεάζονται από προσωπικές απόψεις και καταβολές. Καλό θα ήταν να έρθουν σε επαφή και με τη γνώμη των ειδικών.
Παρατήρηση δεύτερη: Η αναφορά του κώδικα στη ισότητα των μαθητών είναι προφανής. Ουδείς αμφισβητεί και την παιδαγωγική ορθότητα της παραπάνω παρατήρησης. Ουδείς, πλην των εξυπνάκηδων της μικροπολιτικής, που αγνοούν στοιχειώδεις αρχές της παιδαγωγικής για μικρά παιδιά. Και σε κάθε περίπτωση, δεν προτρέπει το κείμενο πως θα προσφωνούμε τα παιδιά μας, αλλά πως θα τους συμπεριφερόμαστε ως άτομα ενός συνόλου μια γενικότερης προσπάθειας, δημιουργίας, συνεργασίας και αλληλοσεβασμού, όπως θα πρέπει να είναι το σχολείο.
Παρατήρηση τρίτη: Οσον αφορά το συμβόλαιο τιμής που προτείνεται. ακούγεται ίσως περίεργο κατά πόσο μπορεί να κατανοηθεί και να δεσμεύει τις συμπεριφορές των παιδιών. Ωστόσο, αποτελεί ένα πρώτο βήμα αυτοδέσμευσης και αυτοπεριορισμού και αυτοελέγχου, που είναι απαραίτητος για να μαθαίνουν τα παιδιά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους αλλά και να για να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους.
Είναι ουσιαστικά ένα κείμενο αρχών που πρέπει να διέπει τη συλλογική σχολική ζωή των ατόμων που την νέμονται. Αν και αυτό δεν είναι ζήτημα επιβολής, ποτέ άλλωστε δεν ήταν, η δέσμευση των μαθητών σε θέσεις γενικών αρχών, είναι ένα πρώτο βήμα για την κατανόηση και την ανάληψη της κοινωνικής ευθύνης, που σήμερα απουσιάζει παντελώς.
Και εν πάση περιπτώσει είναι θέματα προς συζήτηση και διάλογο, όχι ειλημμένες αποφάσεις.
Παρατήρηση τέταρτη:Η καλώς εννοούμενη συλλογική προσπάθεια δεν μπορεί να υποκαταστήσει, την ιδιαιτερότητα των ανθρώπων. Η ισότητα δεν μπορεί να αποτελέσει βήμα για ισοπέδωση των πάντων. Το αντίθετο. Πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως ο θεμέλιος λίθος της αναγνώρισης των ιδιαιτεροτήτων, των ικανοτήτων και των κλίσεων των μαθητών. Το ότι οι μαθητές είναι ίσοι δεν σημαίνει ότι είναι ίδιοι. Κάθε απόπειρα ομογενοποίησης θα κάνει μεγάλο κακό στην ιδέα της ηθικής ανταμοιβής που πρέπει να εφαρμόζεται προς όλους και με απόλυτη δικαιοσύνη. Οποιαδήποτε αντίληψη που καλύπτει την ατομική ευθύνη, στη συλλογική ανευθυνότητα, θα πλήξει κάθε πραγματική μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Παρατήρηση πέμπτη: Η αναγκαία μεταρρύθμιση στη παιδεία φυσικά και δεν μπορεί να εξαντλείται σε παρεμβάσεις παιδαγωγικής οργάνωσης του σχολείου και καλλιέργειας μιάς άλλης κουλτούρας εκπαίδευσης. Αυτή είναι αναγκαία μεν, δεν αποκτάται ως δια μαγείας δε. Με άλλα λόγια, οι παγιωμένες νοοτροπίες όλων των παραγόντων της εκπαίδευσης πρέπει να και να επανασυντεθούν σε νέα βάση. Κι αυτό είναι σχεδόν αδύνατο να συμβεί σε άμεσο χρόνο.
Παρατήρηση έκτη:Εκτός όμως από τη διάθεση για ρήξη και επανίδρυση της παιδείας, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε το στόχο. Χωρίς να ξέρουμε που ακριβώς θέλουμε να οδηγήσουμε το όχημα της ταλαιπωρημένης εκπαίδευσης θα χάσουμε κατά πάσα πιθανότητα το δρόμο. Εαν συμφωνούμε όλοι ότι σήμερα αυτό που αποκαλούμε ελληνική παιδεία από συγκριτικό πλεονέκτημα έχει γίνει ένα αδιόρατο, θολό και χωρίς σαφή προσανατολισμό τοπίο, που το μόνο που κάνει είναι να απασχολεί μαθητές στη πορεία τους προς τα πανεπιστήμια, ας προσχωρήσουμε στο επόμενο βήμα. Αυτό θα πεί, ότι θα πρέπει να οριοθετήσουμε την διαδικασία ανάκαμψης και μετεξέλιξης της σ΄ένα επίπεδο που να υπηρετεί πραγματικά τον σκοπό της. Η παιδεία είναι ούτως η άλλως ένα μετρήσιμο μέγεθος. Δεν είναι αόριστη υπόσχεση ούτε όραμα ανικανοποίητο κάποιων αυτόκλητων φωστήρων. Ιδού η Ρόδος.
Τι είναι το συμβόλαιο τιμής
Προτείνεται κατά την έναρξη του σχολικού έτους, οι γονείς ή κηδεμόνες παιδιών Α’ έως Γ’ Δημοτικού και, στη συνέχεια, μεγαλώνοντας, τα ίδια τα παιδιά να υπογράφουν ένα συμβόλαιο σαν το ακόλουθο:
«Δίνω τον λόγο της τιμής μου και υπόσχομαι ότι θα σέβομαι το σχολείο, τους δασκάλους και τους συμμαθητές μου, θα φέρομαι ιπποτικά σε όλους και ιδιαίτερα στους πιο αδύναμους, και δεν θα επιτεθώ ποτέ σε αδύναμο, αλλά θα τον υπερασπίσω από επιθέσεις. Θα θεωρώ σωστή μόνο την άμιλλα για τη διάκριση στη μάθηση, στον αθλητισμό, την καλή συμπεριφορά και τα καλά έργα. Δεν θα κάνω ποτέ στον άλλον ό,τι δεν θέλω να κάνουν σε μένα. Και θα θεωρώ ντροπή κάθε παράβαση αυτής της υπόσχεσης που ελεύθερα δίνω σήμερα».
Ο παιδαγωγικός κώδικας δημοκρατικού ανθρωπισμού
Επίσης, βάσει του πορίσματος, το υπουργείο Παιδείας επεξεργάζεται έναν «Παιδαγωγικό Κώδικα Δημοκρατικού Ανθρωπισμού» που απευθύνεται κυρίως στους γονείς, συμβουλεύοντάς τους μεταξύ άλλων να βλέπουν το παιδί τους ίσο με τα άλλα και όχι ως πριγκίπισσα ή βασιλόπουλο.
Μεταξύ άλλων προτείνεται οι υποψήφιοι και οι νέοι γονείς να ενημερώνονται και καθοδηγούνται από ειδικούς, οι οποίοι de facto έρχονται σε επαφή μαζί τους (π.χ. μαιευτήρες, μαίες, παιδίατροι, διαμορφωτές γνώμης…), ατομικά ή σε ομάδες («σχολή γονέων» κλπ.), προκειμένου να εμπεδώσουν ορισμένες απλές αλλά καθοριστικές αρχές, τις οποίες θα διδάξουν στα παιδιά.
Οι αρχές αυτές, σύμφωνα με τον Κώδικα Δημοκρατικού Ανθρωπισμού, είναι οι εξής:
1. Το παιδί καθενός είναι μοναδικό και ξεχωριστό για τον ίδιο. Ωστόσο, είναι ένα παιδί ανθρώπων όπως κάθε παιδί ανθρώπων: Διαφορετικό αλλά ίσο με τα άλλα, και όχι πριγκίπισσα ή βασιλόπουλο.
2. Στο σχολείο (ο όρος περιλαμβάνει και την προσχολική αγωγή) πηγαίνουμε επειδή το σχολείο είναι σαν δεύτερο σπίτι μας. Εκεί συναντάμε πολλά άλλα παιδιά και μαθαίνουμε να ζούμε μαζί και να κάνουμε πράγματα μαζί που είναι ευχάριστα και χρήσιμα για όλους και δεν ενοχλούν κανέναν.
3. Στο σχολείο δεν πάμε για επίδειξη, αλλά για γνώση και χαρακτήρα. Για να μάθουμε πράγματα και τρόπους και να γίνουμε άνθρωποι καλοί κι αγαπητοί. Για να γίνει κάθε παιδί ένας ξεχωριστός άνθρωπος για τους άλλους.
4. «Είναι ντροπή και γελοίο να κάνεις επίδειξη ότι έχεις χρήματα και πράγματα, όταν άλλα παιδάκια στερούνται και υποφέρουν. Και είναι τιμή και ωραίο να νοιάζεσαι για τον άλλον και να τον βοηθάς όπως μπορείς.»
5. Το σχολείο είναι το δεύτερο σπίτι μας. Το αγαπάμε και το φροντίζουμε από κάθε άποψη
Τέλος, προτείνεται να υπάρξει ηθική υποστήριξη στις καλές πρακτικές.
Θεσπίζονται, σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες κάθε σχολικού χώρου, ηθικές ανταμοιβές για στάσεις και πράξεις (παιδιών και παιδαγωγών) που εικονογραφούν παραδειγματικά την τήρηση του Παιδαγωγικού Κώδικα Δημοκρατικού Ανθρωπισμού: Λεκτικός έπαινος στην τάξη ή στο σχολείο, αναγνώριση από και προβολή στην τοπική κοινωνία, ευρύτερη προβολή, ετήσια εθνικά βραβεία (όπως της Ακαδημίας…).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου