Η ελληνική κοινωνία, όπως και μεγάλο μέρος του πλανήτη, φαίνεται ότι διανύει μια παρατεταμένη μετατραυματική περίοδο...
Αυτή η κατάσταση αποτελεί τη φυσική συνέχεια δύο καθοριστικών και μακροχρόνιων γεγονότων που άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στον κοινωνικό ιστό, στη συλλογική ψυχολογία και στη βιωμένη εμπειρία των ανθρώπων: την οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 και την φυτευτή πανδημία της COVID-19.
Η οικονομική κρίση αποτέλεσε το πρώτο βαρύ πλήγμα. Ξεκινώντας από τη διεθνή χρηματοπιστωτική κατάρρευση, μετατράπηκε στην Ελλάδα σε μια βαθιά και πολυετή ύφεση, συνοδευόμενη από διαδοχικά προγράμματα λιτότητας, μνημονιακές δεσμεύσεις, περικοπές, φορολογική πίεση, ανεργία και κοινωνική αναδιάρθρωση. Η καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων άλλαξε δραματικά: μισθοί μειώθηκαν, θέσεις εργασίας χάθηκαν, χιλιάδες επιχειρήσεις έκλεισαν, οικογένειες οδηγήθηκαν στη φτώχεια, ενώ παράλληλα εντάθηκαν φαινόμενα κοινωνικής ανισότητας και απογοήτευσης.
Το δεύτερο τραυματικό γεγονός ήταν η πανδημία, με τις επιπτώσεις της να διαπερνούν όχι μόνο την υγειονομική πραγματικότητα αλλά και κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας. Οι περιορισμοί, τα lockdowns, ο εγκλεισμός, η απομόνωση, τα σκληρά μέτρα, οι θάνατοι, ο φόβος και η αβεβαιότητα προκάλεσαν βαθιά ψυχικά, κοινωνικά και οικονομικά τραύματα. Η κοινωνία εξήλθε της πανδημικής περιόδου εξασθενημένη, πιο ανασφαλής και πιο επιρρεπής στη ματαίωση και την παραίτηση.
Σήμερα, η ελληνική κοινωνία μοιάζει να βρίσκεται υπό την επήρεια ενός μετατραυματικού σοκ. Η φτωχοποίηση είναι πια απτή πραγματικότητα. Το κόστος ζωής έχει αυξηθεί δραματικά, οι τιμές των βασικών αγαθών και των υπηρεσιών έχουν εκτοξευθεί, η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών διαρκώς μειώνεται, ενώ η φορολογική πίεση παραμένει έντονη και εξαντλητική. Παρά τις επιμέρους παροχές και τα κρατικά επιδόματα, τα οποία συχνά δίνονται με όρους, προϋποθέσεις και μέσω ψηφιακών καναλιών, η αίσθηση ανακούφισης είναι παροδική και ψευδής. Η κοινωνική ανισότητα διευρύνεται και το περιβόητο «παραγωγικό δυναμικό» της χώρας –νέοι με δεξιότητες, προσόντα και φιλοδοξίες– αναζητά ελπίδα στο εξωτερικό.
Ο πολίτης, σε αυτό το τοπίο, μοιάζει αποστασιοποιημένος. Τα φαινόμενα της ακινητοποίησης και της κοινωνικής παθητικότητας είναι έκδηλα. Παρά τις διαρκείς ανακοινώσεις για νέα μέτρα, για μειώσεις, για ψηφιακές επιτηρήσεις και περιορισμούς, η κοινωνία αντιδρά ελάχιστα. Η οργή, όταν εκφράζεται, περιορίζεται σε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ πίσω από τις κλειστές πόρτες πολλαπλασιάζονται τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Το άγχος για το αύριο, η απογοήτευση για το σήμερα και η απουσία πίστης για συλλογική αλλαγή, έχουν εδραιωθεί.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι το πώς αντιμετωπίζονται οι αιτίες των δυσκολιών. Ο Έλληνας φορολογούμενος αναγνωρίζει πολλούς φόρους ως άδικους, αλλά επιμένει να τους πληρώνει. Υποψιάζεται πως οι τιμές στα βασικά είδη είναι διογκωμένες, αλλά σπάνια διεκδικεί συλλογικά μια δίκαιη αναπροσαρμογή. Θεωρεί τους αιρετούς αντιπροσώπους του απομακρυσμένους, ακόμα και αυταρχικούς, αλλά συνεχίζει να τους ανέχεται. Υπομένει τη γραφειοκρατία, τις δυσλειτουργίες των δημοσίων υπηρεσιών, την καθυστέρηση της δικαιοσύνης, την ανομία στους δρόμους, την έλλειψη κοινωνικών υποδομών και τις ελλείψεις στο σύστημα υγείας χωρίς να αισθάνεται πως μπορεί να επιδράσει στην αλλαγή τους.
Η υπόθεση της τραγωδίας των Τεμπών αποτέλεσε εξαίρεση στον γενικό κανόνα. Σηματοδότησε τη μοναδική περίπτωση στη μεταπανδημική περίοδο όπου η συλλογική αγανάκτηση μετουσιώθηκε σε μαζική κινητοποίηση. Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες πλημμύρισαν τους δρόμους σε ολόκληρη τη χώρα, απαιτώντας δικαιοσύνη, λογοδοσία και αλλαγή. Ήταν ένα στιγμιαίο ξύπνημα από τον λήθαργο.
Ωστόσο, στον αντίποδα, η επικαιρότητα και ο δημόσιος διάλογος συχνά εστιάζουν σε γεγονότα και εξελίξεις που συμβαίνουν εκτός συνόρων: συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, η εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ, ο πόλεμος στην Ουκρανία, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, οι ανακατατάξεις στο Βατικανό. Η ανάλυση και η ενασχόληση με τα διεθνή είναι θεμιτή και αναγκαία, ωστόσο η υπερβολική εστίαση σε ζητήματα που απέχουν γεωγραφικά και πολιτικά από την καθημερινότητα του πολίτη, μοιάζει να λειτουργεί αποπροσανατολιστικά.
Προκύπτει έτσι το ερώτημα: είναι πιο κρίσιμο για τη ζωή μας το τι αποφασίζει ένας ξένος ηγέτης ή το αν υπάρχουν φωτιστικά στον δρόμο έξω από το σπίτι μας; Ποιο είναι πιο σημαντικό για την ευημερία μας – η παγκόσμια γεωπολιτική ή το αν λειτουργεί το σχολείο της γειτονιάς μας;
Η απάντηση δεν είναι απλή, όμως η υπερπληροφόρηση και η συνεχής ενασχόληση με τα μεγάλα και παγκόσμια ζητήματα ενδέχεται να παρέχουν ένα ψυχολογικό καταφύγιο. Η ενασχόληση με τα προβλήματα των άλλων –μακρινών ή μεγάλων– ενισχύει την αίσθηση πως τα δικά μας προβλήματα είναι μικρότερα, άρα ίσως πιο υποφερτά. Δεν απαιτούν δράση. Δεν μας εκθέτουν. Δεν μάς φέρνουν προ των ευθυνών μας.
Αυτή η επιλεκτική αποστασιοποίηση μοιάζει με πρεσβυωπία: η κοινωνία δυσκολεύεται να εστιάσει στο κοντινό και το απτό. Αδυνατεί να επεξεργαστεί όσα συμβαίνουν εδώ, τώρα, δίπλα της. Όμως, η πρεσβυωπία αυτή δεν είναι οργανική – είναι κοινωνική, ψυχολογική και πολιτισμική. Και ως τέτοια, είναι και αναστρέψιμη.
Αρκεί να υπάρξει συλλογική συνειδητοποίηση. Να επανενεργοποιηθεί η συμμετοχή, η κριτική σκέψη, η διεκδίκηση. Να ανακτηθεί η αίσθηση της αξίας και της αξιοπρέπειας. Να πιστέψουμε ότι αξίζουμε μια καλύτερη καθημερινότητα, μια ευνοϊκότερη ζωή και έναν λειτουργικότερο δημόσιο βίο. Ότι μπορούμε να απαιτούμε το αυτονόητο και να το θεωρούμε δικαίωμα – όχι προνόμιο.
Ο δρόμος της ανασύνταξης δεν είναι εύκολος. Όμως είναι απαραίτητος. Γιατί η κοινωνία δεν μπορεί να επιβιώνει επ’ άπειρον σε κατάσταση σοκ. Πρέπει να επουλώσει τις πληγές της και να ξανασταθεί όρθια, διεκδικώντας ένα μέλλον που δεν θα είναι αποτέλεσμα επιβίωσης, αλλά επιλογής και συλλογικής βούλησης.
Πηγή:https://newsprime.gr/i-ellada-se-metatravmatiki-fasi/ -Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου