Η Πράσινη Μετάβαση και το Βαρύ Τίμημα του Λιθίου: Η περίπτωση του Salar de Atacama...
της Χλόη Βουνιώτη
Καθώς ο κόσμος επιταχύνει τη στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η εξόρυξη λιθίου έχει αναδειχθεί ως κεντρικό εργαλείο για την ηλεκτροκίνηση και την αποθήκευση ενέργειας. Όμως, στην καρδιά της ερήμου Ατακάμα στη Χιλή, οι αυτόχθονες κοινότητες αντιμετωπίζουν ένα διαφορετικό κόστος — ένα κόστος που δεν μετριέται σε δολάρια, αλλά σε νερό, βιοποικιλότητα και ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Το χαμένο οικοσύστημα της Atacama
Η Raquel Celina Rodriguez περπατά στο Vega de Tilopozo, μια περιοχή που κάποτε ήταν πράσινος υγρότοπος γεμάτος ζωή. Σήμερα, η γη είναι ξηρή, ραγισμένη, γεμάτη τρύπες — απομεινάρια πισινών που κάποτε φιλοξενούσαν υπόγεια νερά. Τα ζώα βόσκουν σε ξηρούς θύλακες, και η ελπίδα φαντάζει θολή.«Πριν, το Vega ήταν όλο πράσινο», λέει η Raquel. «Τώρα όλα είναι στεγνά».
Ο "ένοχος" σύμφωνα με τους ντόπιους; Οι εταιρείες λιθίου που εξορύσσουν άλμη από τα έγκατα των αλυκών του Salar de Atacama. Αυτή η διαδικασία απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού, επιδεινώνοντας την ήδη έντονη ξηρασία στην περιοχή.
Οικολογικές απώλειες και απειλή για την πανίδα
Η βιολόγος Faviola González καταγράφει τη μείωση των λιμνοθαλασσών και των φλαμίνγκο στο Εθνικό Καταφύγιο Los Flamencos. «Οι λιμνοθάλασσες είναι μικρότερες», λέει. «Η αναπαραγωγή των φλαμίνγκο έχει πέσει αισθητά». Οι μικροοργανισμοί στους οποίους βασίζεται η τροφική αλυσίδα καταστρέφονται, θέτοντας σε κίνδυνο δεκάδες είδη πουλιών.Οι χιλιανές αλυκές φιλοξενούν σπάνια χλωρίδα, όπως τα δέντρα algarrobo, τα οποία πεθαίνουν σταδιακά λόγω της αλλαγής στον υδροφόρο ορίζοντα. Το οικοσύστημα, πλούσιο αλλά εύθραυστο, πλήττεται άμεσα από την εξαγωγή υδάτων και την αλλαγή χρήσης γης.
Αντίκτυπος στις κοινότητες
Η Sara Plaza συγκινείται όταν μιλά για το μέλλον του τόπου της. «Η εξόρυξη θα τελειώσει. Και τι θα κάνουν οι άνθρωποι εδώ; Χωρίς νερό, χωρίς γεωργία. Με τι θα ζήσουν;» Ο Sergio Cubillos, εκπρόσωπος της κοινότητας Peine, τονίζει ότι οι υποδομές χρειάστηκε να αναδομηθούν πλήρως εξαιτίας της λειψυδρίας, ενώ οι αποφάσεις λαμβάνονται μακριά από τις κοινότητες, στην πρωτεύουσα Σαντιάγο.Οι κάτοικοι ανησυχούν ότι η περιοχή τους μετατρέπεται σε «φυσικό εργαστήριο» για τεχνολογίες εξόρυξης, χωρίς να διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και των παραδόσεων τους.
Υποσχέσεις βιωσιμότητας: Πραγματικότητα ή PR;
Η χιλιανή εταιρεία SQM δοκιμάζει νέες τεχνολογίες, όπως:Άμεση εξαγωγή λιθίου χωρίς δεξαμενές εξάτμισης
Δέσμευση του εξατμισμένου νερού και επανέγχυση στη γη
Ο Valentín Barrera, εκπρόσωπος της εταιρείας, δηλώνει πως η SQM δεσμεύεται να μειώσει κατά 50% την εξόρυξη άλμης από το 2031. Οι ντόπιοι, όμως, παραμένουν επιφυλακτικοί. «Πιστεύουμε ότι το Salar de Atacama είναι σαν ένα πείραμα», λένε χαρακτηριστικά.
Ένα παγκόσμιο δίλημμα
Η εξόρυξη λιθίου είναι απαραίτητη για την πράσινη μετάβαση, αλλά πόσο "πράσινη" είναι αν βασίζεται στην καταστροφή τοπικών οικοσυστημάτων και πολιτισμών;
Οι χώρες του Βορρά επωφελούνται από τα ηλεκτρικά οχήματα, ενώ οι κοινότητες του Νότου πληρώνουν το τίμημα. «Για ποιους θα είναι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα;
Όχι για εμάς. Το νερό μας παίρνεται. Τα ιερά μας πουλιά εξαφανίζονται», λέει η Faviola.
Προς μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση
Η λύση δεν είναι απλή, αλλά υπάρχουν βήματα:Ανακύκλωση μπαταριών για μείωση νέας εξόρυξης
Ενίσχυση των διεθνών προτύπων βιώσιμης εξόρυξης
Διάλογος και συναπόφαση με τις κοινότητες
Ενσωμάτωση παραδοσιακής γνώσης στη διαχείριση φυσικών πόρων
Η πράσινη μετάβαση δεν μπορεί να είναι πραγματικά πράσινη αν αφήνει πίσω της κατεστραμμένους υγροτόπους, φλαμίνγκο που δεν αναπαράγονται, και κοινότητες που στερούνται βασικά αγαθά.
Το Salar de Atacama δεν είναι απλώς μια γεωγραφική τοποθεσία — είναι ένας καθρέφτης των αντιφάσεων της πράσινης μετάβασης. Εκεί όπου η ελπίδα για ένα καθαρότερο μέλλον συγκρούεται με την πραγματικότητα της περιβαλλοντικής εξάντλησης και της κοινωνικής αβεβαιότητας. Οι φωνές των ανθρώπων που ζουν σε αυτά τα τοπία μάς υπενθυμίζουν ότι η βιωσιμότητα δεν είναι μόνο τεχνολογική πρόοδος, αλλά και δικαιοσύνη, συμμετοχή και σεβασμός.
Αν η πράσινη μετάβαση θέλει να είναι πραγματικά πράσινη, πρέπει να πάψει να αφήνει πίσω της σκιές. Να ακούσει τους ανθρώπους που ζουν δίπλα στη φύση και να τους κάνει συμμέτοχους, όχι θύματα. Γιατί η κλιματική δράση δεν είναι αγώνας δρόμου για λίγους, αλλά κοινό ταξίδι για όλους.
Μείνετε μπροστά στις εξελίξεις — κάντε Like στο Facebook
Από το newsroom
της Χλόη Βουνιώτη
-Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου