Σε ένα κλιματικό περιβάλλον που μεταβάλλεται ραγδαία, οι αστικές υποδομές καλούνται να αντιμετωπίσουν νέες και πολυδιάστατες απειλές...
Μεταξύ αυτών, η θερμική καταπόνηση των κτηρίων αναδεικνύεται ως κρίσιμος παράγοντας για την ανθεκτικότητα των πόλεων, την υγεία των κατοίκων, αλλά και τη βιωσιμότητα του ενεργειακού μας μοντέλου.
της Χλόης Βουνιώτη
Τι είναι η θερμική καταπόνηση και πώς επηρεάζει τα κτήρια;
Η θερμική καταπόνηση (thermal stress) αφορά τη μεταβολή των φυσικών ιδιοτήτων ενός υλικού ή δομικού στοιχείου όταν εκτίθεται σε έντονες θερμοκρασιακές διακυμάνσεις. Κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα, τα κτήρια υπόκεινται σε:
Ανόμοιες διαστολές μεταξύ υλικών με διαφορετικούς συντελεστές θερμικής διαστολής (π.χ. σκυρόδεμα και μέταλλα)
Αυξημένη θερμική φόρτιση σε επιφάνειες με σκούρο χρωματισμό ή ανεπαρκή σκίαση
Διαφορική θέρμανση μεταξύ προσανατολισμένων όψεων, που εντείνει τις εσωτερικές τάσεις
Τα αποτελέσματα; Μικρορωγμές, παραμορφώσεις, πιθανή αστοχία δομικών στοιχείων και μείωση της ενεργειακής απόδοσης.
Παράγοντες κινδύνου
| Παράμετρος | Επίδραση στη Θερμική Καταπόνηση |
|---|---|
| Γεωγραφική θέση | Περιοχές με έντονη ηλιοφάνεια = υψηλό θερμικό φορτίο |
| Προσανατολισμός κτηρίου | Όψεις προς νότο/δύση δέχονται περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία |
| Τύποι υλικών | Διαφορετική διαστολή: σκυρόδεμα, μέταλλο, γυαλί, ξύλο |
| Χρωματισμός εξωτερικών | Σκούρα επιφάνεια = αυξημένη απορρόφηση θερμότητας |
| Θερμομόνωση | Απουσία μόνωσης = έντονη διαφορά εσωτερικού/εξωτερικού |
| Πυκνή δόμηση | Συμβάλλει στην αστική θερμική νησίδα |
Επιπτώσεις στον άνθρωπο και στο περιβάλλον
Αυξημένη κατανάλωση ενέργειας για ψύξη (έως και 60% σε μη μονωμένα κτήρια)
Θερμική δυσφορία, κόπωση, αφυδάτωση στους ενοίκους
Κίνδυνοι για ευπαθείς ομάδες: ηλικιωμένοι, παιδιά, άτομα με καρδιολογικά προβλήματα
Ενίσχυση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας, με τις πόλεις να φτάνουν θερμοκρασίες έως και 5°C υψηλότερες από την ύπαιθρο
Λύσεις και στρατηγικές προσαρμογής
Η αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση και συντονισμό πολιτικής και αρχιτεκτονικής στρατηγικής.
Τεχνικές & υλικά
Θερμομόνωση υψηλών προδιαγραφών (XPS, πετροβάμβακας, πολυουρεθάνη)
Χρήση “ψυχρών” υλικών στις εξωτερικές επιφάνειες (πλακάκια, ανακλαστικές βαφές)
Εγκατάσταση σκιάστρων, παραθυρόφυλλων, φυτών και πρασίνου στα μπαλκόνια
Φυτεμένα δώματα και πράσινες στέγες για θερμική και περιβαλλοντική σταθερότητα
Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός
Προσανατολισμός κτηρίων που περιορίζει την άμεση έκθεση στον ήλιο
Διαμπερής αερισμός, φυσική ψύξη και ορθή διαχείριση ανοιγμάτων
Αναθεώρηση κανονισμών δόμησης με έμφαση στην ενεργειακή θωράκιση
Πρακτικά παραδείγματα από την Ελλάδα
Αθήνα
Η πυκνή δόμηση και η απουσία πράσινου καθιστούν πολλές περιοχές ευάλωτες στην αστική θερμική νησίδα. Σε περιοχές όπως η Κυψέλη και ο Άγιος Παντελεήμονας, η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ξεπερνά κατά 4–5°C την αντίστοιχη των γύρω προαστίων.
Το πρόγραμμα «Ανάσα στην Πόλη» προώθησε τη δημιουργία 18 μικρών πάρκων-πνευμόνων που συνέβαλαν στη μείωση της θερμοκρασίας τοπικά κατά 1,2°C.
Θεσσαλονίκη
Σε συνοικίες του κέντρου όπως η Καμάρα, καταγράφεται σταθερά υψηλότερη θερμική φόρτιση στα κτήρια, κυρίως λόγω παλαιότητας και ελλιπούς μόνωσης.
Η προώθηση των «πράσινων στεγών» σε δημόσια κτήρια όπως το Δημαρχείο Θεσσαλονίκης δείχνει ότι μπορεί να μειωθεί η θερμοκρασία επιφάνειας έως και 15°C τις απογευματινές ώρες.
Δρ. Δημήτρης Μπουρούσης, Πολιτικός Μηχανικός – ΕΜΠ: «Πρέπει να πάψουμε να βλέπουμε τη θερμική καταπόνηση ως τεχνική λεπτομέρεια. Είναι θέμα δημόσιας υγείας και βιώσιμης αστικής ανάπτυξης.»
Ελένη Τζελέπη, Αρχιτέκτων – MSc Βιοκλιματική Σχεδίαση: «Ακόμη και ένα απλό στοιχείο σκίασης ή ένα δέντρο στο σωστό σημείο μπορεί να μειώσει τη θερμική καταπόνηση ενός χώρου κατά 30%. Η βιωσιμότητα είναι αποτέλεσμα λεπτομερειών.»
Νίκος Λαμπρόπουλος, Σύμβουλος Ενέργειας και Περιβάλλοντος: «Κτήρια του '80 χωρίς θερμομόνωση καταναλώνουν έως και 4 φορές περισσότερη ενέργεια σε σχέση με ανακαινισμένα σύγχρονα. Η κρατική επιδότηση για θερμομόνωση δεν είναι κόστος, αλλά επένδυση.»
Προσαρμογή στην εποχή της κλιματικής αλλαγής
Η θερμική καταπόνηση δεν είναι πρόβλημα του μέλλοντος — είναι ήδη εδώ. Η διαχείρισή της απαιτεί:
Πολιτικές αναβάθμισης κτηρίων με κρατική επιδότηση για μόνωση και εξοικονόμηση
Ενημέρωση και κινητοποίηση των πολιτών για την ατομική ευθύνη στον σχεδιασμό κατοικιών
Ένταξη των αρχών της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής στην εκπαίδευση και στον επαγγελματικό σχεδιασμό
Τα κτήρια δεν είναι απλώς κατασκευές — είναι ο χώρος μέσα στον οποίο ζούμε, αναπνέουμε, μεγαλώνουμε. Η θερμική τους προστασία δεν είναι πολυτέλεια, αλλά προϋπόθεση ευημερίας σε έναν πλανήτη που αλλάζει γρήγορα. Η Ελλάδα, με την έντονη ηλιοφάνεια και τα κύματα καύσωνα που πληθαίνουν, δεν έχει την πολυτέλεια της αδράνειας. Ο σχεδιασμός των πόλεων μας πρέπει να είναι ανθεκτικός, βιώσιμος και βαθιά ανθρώπινος.
Μείνετε μπροστά στις εξελίξεις — κάντε Like στο Facebook
Από το newsroom
της Χλόης Βουνιώτη
-Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου