Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή...
της Σκεύω Πινότση
Από την εποχή της ελληνικής κρίσης χρέους μέχρι σήμερα, οι Βρυξέλλες έχουν σταδιακά μεταβεί από έναν θεσμικό συντονιστή κρατών-μελών σε έναν υπερκρατικό μηχανισμό με αυξανόμενη αυτονομία και συγκεντρωτική ισχύ. Το πείραμα της Ελλάδας αποτέλεσε το πρώτο βήμα σε μια διαδικασία που σήμερα εξελίσσεται σε πλήρη αναδιάρθρωση της ευρωπαϊκής χρηματοδοτικής αρχιτεκτονικής.
Στο επίκεντρο αυτής της μεταμόρφωσης βρίσκεται η ενίσχυση της δυνατότητας της ΕΕ να δανείζεται απευθείας από τις αγορές, να εκδίδει ομόλογα και να χρηματοδοτεί πολιτικές χωρίς την άμεση έγκριση των κρατών-μελών. Παρά τις ρητές απαγορεύσεις της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (TFEU), όπως το Άρθρο 125 που απαγορεύει την ανάληψη χρεών άλλων κρατών, η πράξη έχει αποδείξει ότι οι θεσμοί της Ένωσης έχουν βρει τρόπους να παρακάμπτουν τους περιορισμούς.
Η αρχή έγινε με την κρίση του πετρελαίου το 1976 και συνεχίστηκε με τις εκδόσεις ευρωπαϊκών ομολόγων για την Ιταλία, την Ιρλανδία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία. Η κρίση του 2008 και η ελληνική κρίση χρέους αποτέλεσαν σημείο καμπής. Με την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSM) και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), η ΕΕ απέκτησε θεσμικά εργαλεία για να στηρίζει υπερχρεωμένα κράτη μέσω κοινής χρηματοδότησης.
Το 2020, με αφορμή την πανδημία COVID-19, η ΕΕ προχώρησε σε μια πρωτοφανή κίνηση: την έκδοση Κοινωνικών Ομολόγων μέσω του ταμείου SURE και την έναρξη του προγράμματος NextGenerationEU, ύψους περίπου 800 δισεκατομμυρίων ευρώ. Από εκείνο το σημείο και έπειτα, η Ένωση λειτουργεί ως αυτόνομος δανειολήπτης, με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), η οποία έχει αναλάβει τον ρόλο του δανειστή τελευταίας καταφυγής.
Η τάση αυτή ενισχύεται το 2025, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να σχεδιάζει την έκδοση έως και 70 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ομόλογα, ενώ τα πράσινα ομόλογα του NextGenerationEU αναμένεται να φτάσουν τα 250 δισεκατομμύρια ευρώ. Η ζήτηση από τις αγορές είναι υψηλή, γεγονός που ενισχύει την εμπιστοσύνη στην πιστοληπτική ικανότητα της ΕΕ, αλλά και την εξάρτηση από την οικονομική σταθερότητα της Γερμανίας.
Η πολιτική διάσταση αυτής της εξέλιξης είναι εξίσου σημαντική. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αρχίσει να διαπραγματεύεται διεθνείς συμφωνίες, όπως η εμπορική συμφωνία ΕΕ–ΗΠΑ, χωρίς την άμεση συμμετοχή των κρατών-μελών. Η εξουσία λήψης αποφάσεων μεταφέρεται όλο και περισσότερο στις Βρυξέλλες, ενώ η εθνική αυτονομία περιορίζεται.
Η πρόταση προϋπολογισμού της Κομισιόν για την περίοδο 2028–2034 αγγίζει τα 2 τρισεκατομμύρια ευρώ, αύξηση 40% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο.
Η δημιουργία ενός υπερκράτους δεν είναι πλέον θεωρητικό σενάριο. Είναι μια διαδικασία που εξελίσσεται σταδιακά, με την ΕΕ να αποκτά δικούς της πόρους, δική της χρηματοδοτική στρατηγική και αυξανόμενη πολιτική ισχύ. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν αυτή η πορεία μπορεί να συνεχιστεί χωρίς να διαρραγεί η ισορροπία μεταξύ εθνικής κυριαρχίας και ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Οι Βρυξέλλες κινούνται σε λεπτό πάγο. Η εμπιστοσύνη των αγορών, η πολιτική συνοχή των κρατών-μελών και η δημοκρατική νομιμοποίηση των αποφάσεων θα κρίνουν αν το ευρωπαϊκό υπερκράτος θα εδραιωθεί ή αν θα προκαλέσει αντιδράσεις που θα ανατρέψουν την πορεία του. Το πείραμα της Ελλάδας ήταν μόνο η αρχή. Το σχέδιο βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
Μείνετε μπροστά στις εξελίξεις — κάντε Like στο Facebook
Από το newsroom
της Σκεύω Πινότση
-Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου