Σε μια διακυβέρνηση χωρίς διάλογο, όπως γίνεται στην Ελλάδα, πώς μπορείς να μεταρρυθμίσεις τη Δημοκρατία;...
Σε περιόδους πολιτικής αστάθειας και κοινωνικής δυσφορίας, η μέθοδος με την οποία εφαρμόζονται οι μεταρρυθμίσεις αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Η διάκριση μεταξύ ενός κοινωνικά φιλελεύθερου και ενός νεοφιλελεύθερου πολιτικού δεν είναι απλώς θεωρητική. Αντίθετα, αντικατοπτρίζεται στην ίδια την καθημερινότητα της διακυβέρνησης, στις επιλογές, στα εργαλεία και στους τρόπους που υιοθετούνται για την επίτευξη στόχων. Το βασικό ερώτημα δεν είναι αν οι μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες – αυτό έχει απαντηθεί. Το κρίσιμο είναι πώς αυτές υλοποιούνται, με ποιες προϋποθέσεις, ποια ατμόσφαιρα και ποιον πολιτικό πολιτισμό.
Ο κοινωνικά φιλελεύθερος δεν φοβάται τη συζήτηση, δεν αποφεύγει την κοινωνική τριβή και δεν επιχειρεί να «διορθώσει» την κοινωνία εξ αποστάσεως. Αντίθετα, την αφουγκράζεται, συνεργάζεται με τους θεσμούς και επιδιώκει να διαμορφώσει συναινέσεις. Για τον κοινωνικά φιλελεύθερο, η μεταρρύθμιση δεν είναι μια άσκηση πολιτικής υπεροψίας, αλλά μια διαδικασία ωρίμανσης θεσμών και κοινωνίας, που απαιτεί εξηγήσεις, επιχειρήματα, στέρεα θεμέλια και υπομονή. Αντιθέτως, η νεοφιλελεύθερη προσέγγιση συχνά προτιμά την ταχύτητα, τη σκληρότητα και τον πολιτικό αιφνιδιασμό. Οι πολιτικές εξαγγέλλονται άνωθεν, χωρίς προετοιμασία, χωρίς διάλογο, και συχνά υπό τη μορφή τελεσιγράφων.
Αυτή τη στιγμή, η ελληνική κοινωνία βιώνει μια φάση στην οποία η κυβέρνηση επιχειρεί να εφαρμόσει μέτρα με εμφανή στοιχεία αυταρχισμού, αγνοώντας τη σημασία της κοινωνικής νομιμοποίησης. Το παράδειγμα της αξιολόγησης στο Δημόσιο είναι χαρακτηριστικό. Πρόκειται για μια αναγκαία μεταρρύθμιση, που θα μπορούσε να έχει τη συναίνεση των δημοσίων υπαλλήλων και των πολιτών, εφόσον υλοποιούνταν με διαφάνεια και λογική συμπερίληψης. Αντιθέτως, η εξαγγελία στέρησης μισθού για όσους δεν αξιολογηθούν μετατρέπει ένα εργαλείο βελτίωσης σε μηχανισμό τιμωρίας, σπέρνοντας καχυποψία και ανασφάλεια.
Το πρόβλημα επιτείνεται από το γεγονός ότι η ίδια η κυβέρνηση έχει αποτύχει να εξασφαλίσει αξιοκρατία στο εσωτερικό της δημόσιας διοίκησης. Οι πολίτες γνωρίζουν –και η πραγματικότητα το επιβεβαιώνει– ότι οι διορισμοί συμβούλων και μετακλητών τα τελευταία χρόνια έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες συμβάσεις έργου, μετακλητοί σε ΔΕΚΟ, σε υπουργεία, σε δημόσιους οργανισμούς, που αμείβονται διπλάσια από τους σταθερούς δημόσιους υπαλλήλους και δεν υπάγονται σε καμία αξιολόγηση. Αυτή η άνιση μεταχείριση ακυρώνει εκ των προτέρων κάθε πρόθεση περί δήθεν μεταρρύθμισης, καθώς αποκαλύπτει ένα βαθιά πελατειακό υπόστρωμα.
Η αξιολόγηση ως έννοια, προκειμένου να έχει αντίκρισμα, πρέπει να εφαρμόζεται με ενιαίο τρόπο σε όλα τα επίπεδα: από τον υπάλληλο μέχρι τον υπουργό, από τον διευθυντή οργανικής μονάδας μέχρι τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Δεν μπορείς να μιλάς για στόχους και αποδοτικότητα, όταν το πολιτικό προσωπικό μένει εκτός αξιολόγησης. Η διοίκηση με βάση τα αποτελέσματα (management by results) δεν είναι απλώς ένα σύνθημα· είναι ένα σύστημα που απαιτεί πειθαρχία, μέτρηση, ανάληψη ευθύνης και, πάνω από όλα, αποδοχή της λογοδοσίας.
Η ελληνική κοινωνία δεν είναι απρόθυμη να προχωρήσει σε αλλαγές. Είναι, όμως, δικαιολογημένα επιφυλακτική απέναντι σε πολιτικές που εφαρμόζονται χωρίς διάλογο και κυρίως χωρίς εμπιστοσύνη. Οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν δοκιμαστεί σε κρίσεις: σε πανδημίες, σε πυρκαγιές, σε καταστροφές. Και κάθε φορά αναγνωρίστηκε η προσφορά τους. Δεν μπορεί η ίδια Πολιτεία που τους αποκαλούσε ήρωες να τους αντιμετωπίζει σήμερα ως ύποπτους παραίτησης ή τεμπελιάς, επειδή δεν συμπληρώνουν εγκαίρως ένα ερωτηματολόγιο.
Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν και στην εκπαίδευση. Η κυβέρνηση εξαγγέλλει μέτρα για τις διαγραφές φοιτητών ή την καταπολέμηση της ανομίας στα ΑΕΙ, χωρίς όμως να έχει έρθει ποτέ σε ουσιαστική επαφή με την πραγματικότητα των πανεπιστημίων. Δεν γνωρίζει ούτε θέλει να γνωρίζει τις συνθήκες υπό τις οποίες εργάζονται διδάσκοντες και φοιτητές. Δεν επιβραβεύει τις επιτυχίες τους, δεν στηρίζει τη βασική έρευνα, δεν προσφέρει επαρκή χρηματοδότηση, δεν αναγνωρίζει τις διακρίσεις που καταγράφονται σε διεθνές επίπεδο.
Η νοοτροπία της αυταρχικής παρέμβασης επεκτείνεται και σε άλλους τομείς. Η υπόθεση της αγωγής της Εθνικής Πινακοθήκης κατά βουλευτή για έκφραση άποψης είναι χαρακτηριστική. Αντί για αυτοκριτική, η δημόσια διοίκηση επιλέγει την εκδικητικότητα, πλήττοντας ευθέως την ελευθερία του λόγου. Το κράτος, αντί να απολογηθεί για την προσβολή του θρησκευτικού συναισθήματος, ζητά αποζημίωση. Πρόκειται για ένα ακόμη σύμπτωμα αποσύνδεσης από τον παλμό της κοινωνίας.
Η κυβέρνηση δείχνει να έχει εγκλωβιστεί σε μια στρατηγική εντυπώσεων, που δεν υπηρετεί ούτε την αποτελεσματικότητα ούτε τη δημοκρατία. Οι μεταρρυθμίσεις μετατρέπονται σε πυροτεχνήματα, οι θεσμοί εργαλειοποιούνται και η διακυβέρνηση μοιάζει να γίνεται υπό την πίεση εσωκομματικών πιέσεων και ιδεολογικών μικροομάδων. Οι πολιτικές αποφάσεις δεν φαίνεται να λαμβάνονται με βάση τα δεδομένα, αλλά με στόχο την εξυπηρέτηση επικοινωνιακών σκοπών.
Ο κοινωνικά φιλελεύθερος θα προσέγγιζε διαφορετικά αυτά τα ζητήματα. Θα ξεκινούσε από την κοινωνία, όχι από τις προτεραιότητες των οικονομικών think tanks. Θα αναζητούσε τη συναίνεση μέσα από διάλογο, θα εξηγούσε τις προθέσεις του, θα αναγνώριζε τα εμπόδια και θα πρότεινε λύσεις μαζί με τους άμεσα εμπλεκόμενους. Ο νεοφιλελεύθερος πολιτικός, αντίθετα, ανακοινώνει μέτρα από το βήμα, αγνοεί τις συνέπειες, αποφεύγει την τριβή και πιστεύει ότι η κοινωνία πρέπει να πειθαρχήσει χωρίς να ερωτηθεί.
Το τίμημα αυτής της προσέγγισης δεν είναι απλώς πολιτικό. Είναι κοινωνικό, θεσμικό και εν τέλει πολιτισμικό. Η εμπιστοσύνη μεταξύ κράτους και πολιτών διαρρηγνύεται. Η αποτελεσματικότητα υπονομεύεται από την καχυποψία. Η αξιοκρατία παραμένει κενό γράμμα όταν εφαρμόζεται επιλεκτικά. Οι κοινωνικές πλειοψηφίες δυσανασχετούν όταν βλέπουν να ευνοούνται εκλογικές μειονότητες ή ιδεολογικές ελίτ.
Αυτό που απαιτείται σήμερα δεν είναι περισσότερο αυταρχισμός. Είναι περισσότερη πειθώ, περισσότερη λογοδοσία, περισσότερος σεβασμός. Οι κοινωνίες κυβερνώνται με την αίσθηση δικαιοσύνης, όχι με τον φόβο. Με τη διαφάνεια, όχι με τη θολή ρητορική της αριστείας. Με τη συμμετοχή, όχι με την απομόνωση. Το κράτος δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά αν δεν στηρίζεται στην εμπιστοσύνη των πολιτών του. Και αυτή την εμπιστοσύνη δεν μπορεί να την απαιτήσει· πρέπει να την κερδίσει.
Πηγή: /newsprime.gr/otan-i-politeia-strefetai-kata-ton-politon-tis/ -Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου