Η Ελλάδα της κλειστής πόρτας και της ανοιχτής αδιαφορίας , Η στέγαση ως δείκτης πολιτικής αδυναμίας...
Όταν εκατομμύρια σπίτια μένουν άδεια και εκατομμύρια πολίτες χωρίς πρόσβαση σε αυτά — το πρόβλημα δεν είναι απλά τεχνικό.
Της Πηνελόπη Μπουρινέζου
Στην Ελλάδα του 2025, η στέγαση δεν είναι δικαίωμα — είναι πολυτέλεια. Οι Έλληνες ζουν ως φιλοξενούμενοι στον τόπο τους, περικυκλωμένοι από εκατοντάδες χιλιάδες κλειστά σπίτια, τα οποία δεν μπορούν να κατοικήσουν, να επισκευάσουν ή να αξιοποιήσουν. Όχι επειδή δεν θέλουν — αλλά επειδή δεν μπορούν.
Η αριθμητική της εγκατάλειψης
Πάνω από 2,2 εκατομμύρια κατοικίες είναι κλειστές στην Ελλάδα.
Το 33% του οικιστικού αποθέματος μένει ανενεργό — το υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε..
Στην Αττική μόνο, 526.000 σπίτια είναι κλειστά.
Και όμως, η στεγαστική κρίση βαθαίνει. Οι νέοι δεν βρίσκουν σπίτι. Οι οικογένειες στριμώχνονται. Οι ηλικιωμένοι ζουν σε ακατάλληλες συνθήκες. Και τα σπίτια — στέκουν άδεια.
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα έχει λάβει διαρθρωτικά χαρακτηριστικά, με την προσιτότητα της στέγασης να επιδεινώνεται για μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
30,9% των νοικοκυριών δαπανούν πάνω από 40% του εισοδήματός τους για στέγαση — πολύ πάνω από το ευρωπαϊκό όριο του 25–30%.
Σε περιοχές όπως το Νότιο Αιγαίο, η επιβάρυνση φτάνει το 45,5%, ενώ στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη κυμαίνεται μεταξύ 35–40%.
Οι ενοικιαστές και οι νέοι κάτω των 30 ετών είναι οι πιο ευάλωτοι — πολλοί ξοδεύουν πάνω από 60% του εισοδήματός τους μόνο για ενοίκιο.
Ο δείκτης τιμής προς εισόδημα (price-to-income ratio) αυξήθηκε από 6,4 το 2017 σε 7,8 το 2023, δείχνοντας ότι η αγορά κατοικίας γίνεται όλο και πιο απρόσιτη
Αιτίες της κρίσης:
Αύξηση τιμών ακινήτων χωρίς αντίστοιχη αύξηση μισθών.
Airbnb και Χρυσή Βίζα: Η βραχυχρόνια μίσθωση και η αγορά από ξένους επενδυτές μειώνουν τη διαθέσιμη στέγη για τους ντόπιους.
Έλλειψη κοινωνικής στέγασης: Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ε.Ε. χωρίς οργανωμένο πρόγραμμα κοινωνικής κατοικίας.
Χαμηλές δημόσιες δαπάνες για στέγαση — μόλις 0,1% του ΑΕΠ, από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη.
Τι προτείνει η Τράπεζα της Ελλάδος:
Ανάπτυξη προγραμμάτων κοινωνικής και προσιτής κατοικίας.
Ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων για προστασία των μόνιμων κατοίκων.
Ενίσχυση επιδομάτων ενοικίου για ευάλωτα νοικοκυριά.
Φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις σε προσιτή κατοικία.
Μεταρρύθμιση της φορολογίας ακινήτων για μείωση στρεβλώσεων.
Αναπαλαίωση για λίγους — επιβίωση για τους πολλούς
Η αναπαλαίωση ενός παλιού σπιτιού μπορεί να κοστίσει έως και 100.000 ευρώ. Οι επιδοτήσεις καλύπτουν μόνο ένα μέρος — συχνά μόνο τον ΦΠΑ. Οι τεχνίτες ανεβάζουν τις τιμές μόλις ακούσουν "πρόγραμμα". Και οι ιδιοκτήτες, μετά από 15 χρόνια φτωχοποίησης, δεν έχουν ούτε τα βασικά.
Ο Έλληνας δεν προσπαθεί να “αναβαθμίσει” — προσπαθεί να μη σβήσει.
Φορολογούμενοι για το δικαίωμα να μην κατοικούν
Τα παλιά σπίτια φορολογούνται σαν να είναι καινούρια. Ο ΕΝΦΙΑ δεν κάνει διακρίσεις. Οι ιδιοκτήτες πληρώνουν για ακίνητα που δεν μπορούν να επισκευάσουν, να νοικιάσουν ή να ζήσουν. Η κατοικία έχει μετατραπεί σε χαράτσι χωρίς αντίκρισμα.
Η αγορά οικοδομής ως καρτέλ
Οι τιμές είναι ανεξέλεγκτες. Δεν υπάρχει πλαφόν ή διαφάνεια. Οι επιδοτήσεις καταπίνονται από την αγορά. Οι ιδιοκτήτες δεν έχουν πρόσβαση σε πιστοποιημένους επαγγελματίες.
Η οικοδομή δεν είναι εργαλείο ανάπτυξης — είναι μηχανισμός αποκλεισμού.
Το κοινωνικό παράδοξο
Σπίτια υπάρχουν. Ανθρώπινη πολιτική δεν υπάρχει.
Η κρίση δεν είναι αριθμητική. Είναι κρίση κατανομής, θεσμικής αδράνειας και πολιτικών προτεραιοτήτων. Οι Έλληνες πληρώνουν ΕΝΦΙΑ, για το δικαίωμα να μην κατοικούν. Και η κυβέρνηση — σφυρίζει αδιάφορα.
Τι θα μπορούσε να γίνει — αλλά δεν γίνεται
Εθνικό Μητρώο Κατοικιών για να ξέρουμε τι υπάρχει και πού.
Φορολογικά κίνητρα για μακροχρόνια μίσθωση.
Επιδότηση ανακαίνισης με πραγματικά ποσά, όχι δάνεια.
Αξιοποίηση από δήμους για κοινωνική στέγαση.
Έλεγχος της αγοράς οικοδομής — όχι ασυδοσία.
Κρατική Ανακαίνιση με Ανταποδοτικό Μοντέλο
Τι προτείνεται:
Δημιουργία δημόσιου φορέα (ή δημοτικής δομής) με συνεργεία μηχανικών, τεχνιτών, αρχιτεκτόνων.
Επισκευή κλειστών σπιτιών που ανήκουν είτε στο Δημόσιο είτε σε ιδιώτες που δηλώνουν αδυναμία.
Ανταποδοτική χρήση: ▫ Το κράτος συνδιαχειρίζεται το ακίνητο για 10 χρόνια ▫ Να το λειτουργεί ως κατοικία χαμηλού κόστους ή επαγγελματικό χώρο ▫ Ο ιδιοκτήτης να εισπράττει μερίδιο και να απαλλάσσεται από φόρους
Οικονομική βιωσιμότητα:
Τα συνεργεία πληρώνονται από το κράτος, αλλά όχι με εμπορικά τιμολόγια.
Το ακίνητο αποφέρει έσοδα (ενοίκιο, χρήση, αξιοποίηση) που επιστρέφουν στον δημόσιο φορέα.
Το μοντέλο λειτουργεί σαν «κοινωνική επένδυση», με απόσβεση κόστους σε βάθος δεκαετίας.
Αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης. Δημιουργία θέσεων εργασίας στον κατασκευαστικό τομέα. Αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας. Μείωση εγκατάλειψης και ερημοποίησης στις γειτονιές. Επαναφορά ζωής στα κέντρα πόλεων και οικισμούς
Το ερώτημα δεν είναι αν γίνεται. Είναι γιατί δεν γίνεται. Γιατί πολιτικά δεν υπάρχει βούληση να σκεφτούμε πέρα από τη λογική της επιδότησης και της αγοράς. Γιατί το κράτος έχει ξεχάσει ότι δεν είναι εταιρεία — είναι πλατφόρμα κοινωνικής συνοχής.
Η στέγη ως δικαίωμα
Η στέγη δεν είναι μόνο τοίχοι και κεραμίδια. Είναι ρίζα, ασφάλεια, μνήμη και προοπτική. Και όταν ο πολίτης δεν μπορεί ούτε να την επισκευάσει, ούτε να την κατοικήσει, ούτε να την προστατεύσει — τότε δεν έχουμε στεγαστική κρίση. Έχουμε κρίση δημοκρατίας.
Οι πολίτες δεν ζητούν πολυτέλεια — ζητούν στοιχειώδη κατοίκηση. Και όμως, εκατομμύρια σπίτια μένουν άδεια, ενώ εκατομμύρια ζωές ασφυκτιούν. Το πρόβλημα δεν είναι τεχνικό ή οικονομικό: είναι βαθιά πολιτικό.
Η στέγαση έχει πάψει να είναι δικαίωμα. Έγινε προϊόν. Και το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια αντικαταστάθηκε από επιδοτήσεις που δεν φτάνουν, αγορές που δεν ελέγχονται και κυβερνήσεις που δεν ακούνε.
Αλλά το να στερείς από μια κοινωνία τη στέγη, σημαίνει να της στερείς το μέλλον. Γιατί το σπίτι δεν είναι απλώς ένα μέρος για να κοιμάσαι. Είναι το μέρος όπου υπάρχεις.
Αν η πολιτεία επιμένει να βλέπει τη στέγαση ως στατιστικό, τότε η κοινωνία έχει κάθε δικαίωμα να την υπενθυμίσει πως το σπίτι δεν είναι ακίνητο — είναι ταυτότητα, ρίζα και ανάσα.
Και γι’ αυτή την ανάσα, αξίζει να ξαναχτίσουμε. Όχι μόνο τοίχους. Αλλά και πολιτική βούληση.
Μείνετε μπροστά στις εξελίξεις — κάντε Like στο Facebook
Από το newsroom
Της Πηνελόπη Μπουρινέζου
-Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου