«Η Ελλάδα Στην Άκρη Του Χάρτη» - Απομονωμένη, περικυκλωμένη και χωρίς στρατηγική διέξοδο...
Του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου
Σε μια στιγμή που η γεωπολιτική ξαναγράφεται χωρίς να περιμένει τους αργοπορημένους, η Ελλάδα δείχνει να στέκεται μόνη, εγκλωβισμένη σε δομές που δεν την προστατεύουν και σε συμμάχους που δεν την αναγνωρίζουν.
Η Τουρκία και η Αίγυπτος συμφωνούν για ανάπτυξη του μαχητικού KAAN, η Λιβύη καταθέτει χάρτες στον ΟΗΕ που αμφισβητούν την ελληνική ΑΟΖ, και πετρελαϊκές εταιρείες υπογράφουν ερευνητικά συμβόλαια σε περιοχές που ανήκουν, επί του χάρτη, στην Ελλάδα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση — στη θεωρία η "γεωπολιτική ομπρέλα" της χώρας — σιωπά. Η Ρωσία, ιστορικά κοντά στην Ελλάδα, έχει στραφεί προς συμφέροντα που την φέρνουν απέναντι. Και η ελληνική κυβέρνηση, απομονωμένη και χωρίς περιφερειακή στρατηγική, παραμένει βυθισμένη σε βεβαιότητες που δεν την εξυπηρετούν.
Οι μεγάλες δυνάμεις, όπως η Αμερική, η Γερμανία και η Γαλλία, δεν λειτουργούν με βάση αρχές ή συναισθηματικές ταυτίσεις — λειτουργούν με βάση γεωστρατηγικά συμφέροντα, οικονομικές εξαρτήσεις και τη λογική της ισχύος. Δεν είναι «αδιάφορες» επειδή δεν βλέπουν, αλλά επειδή το κόστος εμπλοκής υπερβαίνει το όφελος για τις ίδιες.
Για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι:
Δεν μπορεί να περιμένει κατανόηση από χώρες που βλέπουν την Ανατολική Μεσόγειο ως ζώνη επιρροής, όχι ως σύνορο πολιτισμού.
Οφείλει να κινηθεί πέρα από τα “συμμαχικά καθήκοντα” και να χτίσει πολυδιάστατη διπλωματία, με σχέσεις που δεν καθορίζονται μόνο από την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ.
Χρειάζεται διπλωματική επιθετικότητα – όχι επιθετικότητα στρατιωτική, αλλά διεκδικητική, ενορχηστρωμένη, με νοηματικά αποθέματα και ψυχραιμία στρατηγικής.
Ερωτήματα προς τη διεθνή κοινότητα — Τι σημαίνει σήμερα "συμμαχία";
Σε έναν κόσμο όπου τα συμφέροντα μεταβάλλονται με ρυθμούς χρηματιστηρίου και οι "στρατηγικοί εταίροι" κλείνουν τα μάτια μπροστά στην παραβίαση θεμελιωδών αρχών, προκύπτει μια σειρά ερωτημάτων που η διεθνής κοινότητα δεν έχει ακόμη κληθεί σοβαρά να απαντήσει:
Είναι η συμμαχία πλέον υπόσχεση αμοιβαίας στήριξης — ή απλώς ετεροβαρής εκχώρηση δικαιωμάτων;
Όταν μια χώρα-μέλος δέχεται απειλές ή αμφισβητήσεις κυριαρχίας και οι "σύμμαχοι" περιορίζονται σε γενικόλογες ανακοινώσεις, μιλάμε για αλληλεγγύη ή για επιφανειακή νομιμοποίηση της αδράνειας;
Είναι η αρχή της κοινής άμυνας ζωντανή — ή εργαλείο επιλεκτικής ενεργοποίησης;
Αν η παραβίαση χωρικών υδάτων, η αμφισβήτηση διεθνών συμφωνιών και η γεωπολιτική περικύκλωση δεν αποτελούν κριτήρια ενεργοποίησης συμμαχικών μηχανισμών, ποια είναι τότε τα όρια;
Ποιος ορίζει τα συμφέροντα της συμμαχίας; Τα κράτη-μέλη ή οι υπερδυνάμεις που τη χρηματοδοτούν;
Όταν οι πολιτικές αποφάσεις ευθυγραμμίζονται με βιομηχανικά συμφέροντα τρίτων χωρών (αμυντική βιομηχανία, ενεργειακές εταιρείες), πού βρίσκεται η φωνή των κοινωνιών που υποτίθεται πως υπηρετούνται;
Πώς νοείται η "ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία" όταν κράτη–μέλη καλούνται να ακολουθούν γραμμές χωρίς ερωτήματα;
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει πίεση από γειτονικές χώρες, απειλές στην ΑΟΖ της, εξοπλιστικές προκλήσεις — όλα αυτά ενώ η Ε.Ε. διατηρεί "ισορροπίες" που συχνά αποβαίνουν εις βάρος της.
Πότε μια χώρα παύει να είναι σύμμαχος και γίνεται απλώς "χρήσιμος γεωγραφικός χώρος";
Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας χρησιμοποιείται για διαμετακομιστικούς σκοπούς, γεωστρατηγική πρόσβαση, στρατιωτικές υποδομές — αλλά η στρατηγική της φωνή μένει αδύναμη. Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον της έννοιας "συμμαχία";
Η διεθνής κοινότητα — κράτη, θεσμοί, και κοινωνίες — καλείται να αναθεωρήσει όχι μόνο τις συμφωνίες, αλλά και τις αξιακές προϋποθέσεις των συμμαχιών. Γιατί χωρίς κοινή βούληση και αμοιβαία αναγνώριση, η συμμαχία παύει να είναι σχέση. Και γίνεται απλώς εργαλείο διαχείρισης.
Το Νέο Στρατηγικό Περιβάλλον
Η Τουρκία χτίζει άξονες επιρροής από τη Βόρεια Αφρική μέχρι τον Καύκασο.
Η Αίγυπτος επανατοποθετείται ως περιφερειακή δύναμη και αναβαθμίζει τη σχέση της με την Τουρκία.
Η Λιβύη διεκδικεί ελληνικά ύδατα, νοτίως της Κρήτης, ενεργοποιώντας το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019.
Η Ελλάδα, παρά την ισχυρή στρατιωτική της θωράκιση (F-35, Rafale), δεν έχει πολιτικο-διπλωματικά στηρίγματα.
Αντι-στρατηγική πρόταση για την ελληνική γεωπολιτική επανατοποθέτηση
Η Ελλάδα δεν μπορεί πλέον να λειτουργεί ως προβολή επιθυμιών της Δύσης, ούτε ως αμήχανος παρατηρητής σε γεωπολιτικά σχέδια που εκτυλίσσονται γύρω της. Χρειάζεται μια αντι-στρατηγική, όχι ως άρνηση του ρεαλισμού, αλλά ως δημιουργική επανατοποθέτηση ενάντια στην ασφυξία της υπακοής.
Αποδομώντας τα αυτονόητα:
Η συμμετοχή σε θεσμούς όπως η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ δεν πρέπει να θεωρείται επαρκής στρατηγική. Πρέπει να αξιολογείται διαρκώς με βάση το εθνικό όφελος.
Οι “αμυντικοί εταίροι” δεν είναι αυτοδίκαιοι προστάτες. Είναι συμφεροντολογικοί δρώντες που επενδύουν εκεί όπου το κόστος είναι ελεγχόμενο και το όφελος προβλέψιμο.
Τι σημαίνει ελληνική αντι-στρατηγική;
Πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική
Επαναπροσέγγιση με χώρες όπως η Ινδία, η Σερβία, η Αρμενία, η Ανατολική Λιβύη.
Οικοδόμηση σχέσεων πέρα από το ευρωατλαντικό πλαίσιο, χωρίς να προκαλεί αλλά διευρύνοντας την επιρροή της.
Στρατηγική ενεργειακή διπλωματία
Αυτοδύναμη διαχείριση των πόρων της ΑΟΖ.
Συμφωνίες με εταιρείες που δεσμεύονται νομικά για σεβασμό στην ελληνική κυριαρχία.
Επένδυση στην πολιτική ηγεσία
Δημιουργία σχολών στρατηγικής και διεθνούς σχέσης όπου η εθνική βούληση δεν είναι ντροπή, αλλά προϋπόθεση ηγεσίας.
Ενίσχυση του δημόσιου λόγου για κυριαρχία, ανεξαρτησία, και γεωπολιτική αυτονομία.
Δημοκρατική νομιμοποίηση της στρατηγικής
Οι Έλληνες πολίτες πρέπει να κατανοούν και να συμμετέχουν στον καθορισμό της στρατηγικής τους θέσης.
Η αποσύνδεση της στρατηγικής από την κοινωνία είναι βαθιά αντιπαραγωγική.
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να επιτεθεί — αλλά να ανακτήσει. Όχι μόνο δικαιώματα, αλλά πρωτοβουλία. Όχι μόνο σύνορα, αλλά αφηγήματα. Γιατί όταν μια χώρα πάψει να ερμηνεύει τον εαυτό της, σύντομα θα ερμηνεύεται από άλλους.
Ποια είναι η Τύχη της Ελλάδας;
Η χώρα οφείλει να περάσει από την αμυντική προσκόλληση σε ένα στρατηγικό επαναπροσδιορισμό. Δεν χρειάζεται μόνο συμμαχίες· χρειάζεται πρωτοβουλία.
Να ενεργοποιήσει σχέσεις στην Ανατολική Λιβύη — εκεί όπου η ισορροπία με την Τουρκία είναι ακόμα ανοιχτή.Να ενισχύσει τη συνεργασία με Ισραήλ, Ινδία και χώρες της Μεσογείου που αντιμετωπίζουν κοινές απειλές.
Να αποτιμήσει ρεαλιστικά την ευρωπαϊκή αδυναμία και να αναζητήσει πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, όχι από ανάγκη αλλά από επιλογή.
Κυριαρχία δεν είναι σημαία. Είναι βούληση.
Η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει ως “συμμετέχουσα χώρα” σε σχέδια που δεν την περιλαμβάνουν. Πρέπει να γίνει διαμορφωτής πεδίου. Όχι μόνο για τα κυριαρχικά της δικαιώματα, αλλά για το μέλλον της ως ανεξάρτητη, στρατηγικά αυτόνομη δύναμη.
Γιατί στο τέλος, η πιο ύπουλη μορφή αποδυνάμωσης δεν είναι η ήττα. Είναι το να μη σε υπολογίζουν καν.
Μείνετε μπροστά στις εξελίξεις — κάντε Like στο Facebook
Από το newsroom
Του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου
-Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου