Σε μια εποχή όπου κάθε τίτλος ειδήσεων φωνάζει, κάτι άλλο πνίγεται: η σιωπή του κόσμου μέσα μας. Δεν είναι μόνο οι πόλεμοι, οι πανδημίες ή η ακρίβεια που μας καταβάλουν. Είναι αυτό το βάθος κούρασης, το αόρατο βάρος στην πλάτη, η αδυναμία να νιώσεις αυθόρμητη χαρά. Ζούμε στη σιωπηλή εποχή της ψυχικής εξάντλησης — και σχεδόν κανείς δεν τολμά να τη διακηρύξει ως κρίση...
Γράφει ο Νικόλαος Μανιάτης
Η νέα κανονικότητα: λειτουργούμε αλλά δεν ζούμε
Πόσες φορές είπες "είμαι καλά" ενώ μέσα σου καιγόσουν απλώς και μόνο για να μη μπεις στη διαδικασία εξηγήσεων; Πόσοι από εμάς λειτουργούν στο 60%, αναπνέουν μηχανικά, γελούν κοινωνικά αλλά όχι συναισθηματικά;
Η ανθεκτικότητα, αυτή η λέξη που δοξάστηκε σε άρθρα, σεμινάρια και ομιλίες τύπου TEDx, έχει μετατραπεί σε ένα ψυχολογικό άλλοθι για να ζητάμε από τον εαυτό μας να σηκώνει συνεχώς βάρος χωρίς να παραπονιέται. Όμως τι γίνεται όταν ακόμη και οι πιο δυνατοί αρχίζουν να λυγίζουν;
Ένας κόσμος υπερδιέγερσης, ελάχιστης εσωτερικότητας
Ζούμε μέσα σε θόρυβο — όχι μόνο εξωτερικό, αλλά πληροφοριακό, ηθικό, υπαρξιακό. Από τα social media που δεν μας αφήνουν ποτέ να ξεκουραστούμε πνευματικά, μέχρι τη συνεχή ροή ειδήσεων που μεταφέρει φόβο, οργή και αγωνία.
Μικροί σεισμοί προκαλούνται διαρκώς στο εσωτερικό μας και δεν τους αναγνωρίζουμε γιατί μάθαμε να μην κοιτάμε προς τα μέσα. Αναπτύσσουμε μηχανισμούς άμυνας που μεταμφιέζονται σε παραγωγικότητα, χιούμορ ή "busy-ness", αλλά δεν κρύβουν την αλήθεια: είμαστε κουρασμένοι σε βάθος.
Η κουλτούρα του "μη μιλάς, δούλευε"
Πόσες φορές ακούσαμε φράσεις όπως:
"Έτσι είναι η ζωή".
"Κοίτα να είσαι παραγωγικός".
"Μην τα παίρνεις τόσο προσωπικά".
Έτσι χτίζεται η σιωπηλή κρίση ψυχικής υγείας: με φράσεις που σε κάνουν να ντρέπεσαι για την εξάντλησή σου. Να την κρύβεις. Να τη νιώθεις ως αδυναμία αντί για προειδοποίηση.
Και τώρα τι;
Το πρόβλημα δεν είναι ότι κουραζόμαστε — είναι ότι δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να το αναγνωρίσει. Το ερώτημα δεν είναι πώς θα αποτρέψουμε τον κόσμο να γίνει πιο απαιτητικός, αλλά πώς θα μάθουμε να χτίζουμε μέσα μας μικρές νησίδες αποκατάστασης:
Να λέμε "όχι" χωρίς ενοχές.
Να απενεργοποιούμε τις ειδοποιήσεις και να ενεργοποιούμε την εσωτερική σιωπή.
Να μιλάμε ειλικρινά όταν δεν είμαστε καλά — χωρίς να ζητάμε συγγνώμη γι’ αυτό.
Η επιστήμη επιβεβαιώνει τη σιωπηλή εξάντληση
Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO, 2024), τα ποσοστά συναισθηματικής εξουθένωσης (emotional burnout) αυξήθηκαν κατά 25% μέσα σε μόλις τρία χρόνια. Η "εσωτερική ξηρασία", όπως την αποκαλούν ψυχολόγοι, είναι το αποτέλεσμα της χρόνιας απουσίας νοήματος σε ένα κόσμο με συνεχή εξωτερικά ερεθίσματα.
Έρευνα του Πανεπιστημίου του Stanford αποκάλυψε ότι το 53% των ερωτηθέντων αισθάνονται πως λειτουργούν «σε αυτόματο πιλότο». Και σε πανευρωπαϊκή μελέτη, το 61% δηλώνει ότι δεν νιώθει «ψυχικά ξεκούραστος» ούτε μετά από διακοπές.
Μαρτυρίες από έναν κουρασμένο κόσμο
«Ξυπνάω και νιώθω σαν να έχω ήδη δουλέψει μια μέρα ολόκληρη… πριν καν σηκωθώ» — Εύα, 32, γραφίστρια.
«Δεν θυμάμαι πότε ένιωσα τελευταία φορά αληθινή ανυπομονησία για κάτι» — Γιάννης, 41, καθηγητής.
«Είμαι ευγνώμων, λένε όλοι. Εγώ όμως νιώθω άδειος. Κι ας τα έχω όλα» — Δανάη, 27, γιατρός.
Αυτές οι φράσεις δεν προέρχονται από κλινικές διαγνώσεις αλλά από καθημερινές συζητήσεις. Δείχνουν ότι η κούραση της εποχής μας είναι υπαρξιακή, όχι απλώς σωματική.
Ένα ερώτημα βαθύτερο: Γιατί κουραζόμαστε;
Ίσως η κόπωση δεν προέρχεται μόνο από τον όγκο των υποχρεώσεων, αλλά από τον εσωτερικό κατακερματισμό. Ζούμε με διαρκή σύγκρουση ανάμεσα σε:
ό,τι θέλουμε να είμαστε
ό,τι νιώθουμε ότι πρέπει να είμαστε
ό,τι προσποιούμαστε για να επιβιώσουμε.
Η εξάντληση ίσως είναι το τίμημα για το χάσμα μεταξύ του εαυτού μας και του εαυτού που παρουσιάζουμε στον κόσμο.
Τελικά...
Αν η εξάντληση είναι η γλώσσα που χρησιμοποιεί το σώμα για να πει «κάτι δεν πάει καλά», τότε ίσως ήρθε η ώρα να την ακούσουμε αντί να την αγνοούμε.
Γιατί αυτό το άρθρο δεν γράφεται μόνο για να αναδείξει την κούραση. Γράφεται για να πει μια μεγάλη, παραμελημένη αλήθεια:
Δεν χρειάζεται να είμαστε πάντα δυνατοί. Χρειάζεται να είμαστε αληθινοί.
Το δικαίωμα στην αδυναμία
Ίσως ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να υμνούμε τη λέξη ανθεκτικότητα και να τιμήσουμε τη λέξη ανθρώπινος. Γιατί σε έναν κόσμο που μας θέλει συνεχώς έτοιμους, ίσως το πιο επαναστατικό που μπορούμε να κάνουμε είναι να τολμήσουμε να πούμε:
"Δεν είμαι καλά — και αυτό είναι απολύτως εντάξει."
Από μένα, στον κουρασμένο μου εαυτό
Σ' έχω παρατηρήσει τελευταία. Να ξυπνάς χωρίς όρεξη, να σπρώχνεις τη μέρα με τα δόντια σφιγμένα, να χαμογελάς «για να μη ρωτήσουν». Δεν ξέρω πότε ακριβώς έγινε, αλλά κάποια στιγμή σταμάτησες να ξεκουράζεσαι στ’ αλήθεια. Έγινες μια εκδοχή του εαυτού σου που δουλεύει, φροντίζει, αντέχει — αλλά σπάνια νιώθει.
Θέλω να σου πω ότι δεν είσαι μόνος. Κι ότι δεν χρειάζεται να αποδεικνύεις κάθε μέρα πως είσαι δυνατός. Δεν είναι αδυναμία να νιώθεις κουρασμένος. Δεν είναι ντροπή να μην μπορείς.
Μπορείς, ξέρεις, να πάρεις μια ανάσα. Να πεις «δεν αντέχω σήμερα» και να μην χρειάζεται να εξηγηθείς. Μπορείς να είσαι ήρεμος χωρίς να νιώθεις ένοχος. Να κλείσεις τα μάτια χωρίς ειδοποιήσεις. Να χαζέψεις ένα σύννεφο και να μη σημαίνει αποτυχία.
Θυμήσου τι σου έδινε χαρά κάποτε. Όχι τα μεγάλα. Εκείνα τα μικρά — το φως στα δέντρα, μια ταινία που δεν έχεις δει, ένα τραγούδι παλιό, μια μυρωδιά που φέρνει παιδικά καλοκαίρια. Ο εαυτός σου δεν είναι project. Δεν είναι to-do list. Είναι ζωή. Και αξίζει φροντίδα.
Σε αγαπάω, και υπόσχομαι να σε προσέχω λίγο περισσότερο. Όχι μόνο όταν σπάς, αλλά και όταν απλώς κουράζεσαι.
Με τρυφερότητα, Εγώ
του Νικόλαου Μανιάτη -για τον Ανεξάρτητο
-Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου