Η Μέση Ανατολή βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο μιας επικίνδυνης γεωπολιτικής καταιγίδας...
Μετά την αεροπορική επίθεση των ΗΠΑ σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις και την απάντηση της Τεχεράνης με πυραυλικές επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ και το Κατάρ, η περιοχή μοιάζει με καζάνι έτοιμο να εκραγεί.
Τι προβλέπουν όμως οι στρατιωτικοί αναλυτές για τις επόμενες ημέρες και μήνες;
Τρία βασικά σενάρια
1. Ελεγχόμενη κλιμάκωση
Αναλυτές όπως ο Άαρον Ντέιβιντ Μίλερ (πρώην διαπραγματευτής ΗΠΑ) εκτιμούν ότι το Ιράν θα συνεχίσει τις επιθέσεις με ασύμμετρα μέσα – κυβερνοεπιθέσεις, ενεργοποίηση φιλοϊρανικών ομάδων (Χεζμπολάχ, Χούθι) και στοχευμένα πλήγματα σε αμερικανικά ή ισραηλινά συμφέροντα. Το Ισραήλ αναμένεται να απαντήσει με χειρουργικά πλήγματα, αποφεύγοντας προς το παρόν γενικευμένο πόλεμο.
2. Περιφερειακή σύρραξη
Αν υπάρξουν σοβαρές απώλειες ή πλήγματα σε βάσεις στο Μπαχρέιν, το Κουβέιτ ή τα ΗΑΕ, οι ΗΠΑ ενδέχεται να απαντήσουν με ευρύτερη στρατιωτική εμπλοκή. Το Ιράν έχει ήδη απειλήσει με κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, κάτι που θα εκτοξεύσει τις τιμές πετρελαίου και θα πλήξει την παγκόσμια οικονομία.
3. Διπλωματική αποκλιμάκωση
Αν και λιγότερο πιθανό βραχυπρόθεσμα, υπάρχει πίεση από ΟΗΕ, Ε.Ε. και Τουρκία για επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η Ρωσία επιχειρεί να παίξει ρόλο διαμεσολαβητή, ενώ η Κίνα τηρεί στάση αναμονής.
Επιχειρησιακές προβλέψεις
ΗΠΑ: Ενίσχυση στρατιωτικής παρουσίας στον Περσικό Κόλπο, μεταφορά drones και Patriot σε βάσεις στο Κατάρ και το Μπαχρέιν.
Ιράν: Πιθανή ενεργοποίηση δευτερεύοντων μετώπων (Συρία, Λίβανος, Υεμένη), κυβερνοεπιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές.
Ισραήλ: Συνέχιση επιθέσεων σε πυρηνικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις, με στόχο την αποτροπή περαιτέρω εξοπλισμού του Ιράν.
Οικονομικές και γεωπολιτικές επιπτώσεις
Πετρέλαιο: Οι τιμές Brent έχουν ήδη αυξηθεί κατά 10% και αναλυτές προβλέπουν άνοδο έως και τα $100/βαρέλι αν κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ.
Ευρώπη: Πιθανή ενεργειακή κρίση και αύξηση μεταναστευτικών ροών.
Ρωσία: Επωφελείται από την άνοδο των τιμών ενέργειας, αλλά ρισκάρει απώλεια του Ιράν ως συμμάχου.
Η τρέχουσα κρίση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ έχει προκαλέσει έντονες γεωπολιτικές ανακατατάξεις, με κάθε χώρα να σταθμίζει τα συμφέροντά της και να διαμορφώνει τη στάση της με βάση στρατηγικές, οικονομικές και εσωτερικές παραμέτρους.
Ακολουθεί μια επιχειρησιακή εκτίμηση για τις θέσεις που φαίνεται να διαμορφώνονται:
1. Ρωσία
Η Ρωσία τηρεί διπλωματική στάση ισορροπίας. Αν και έχει υπογράψει στρατηγική συμφωνία με το Ιράν, αποφεύγει την άμεση στρατιωτική εμπλοκή. Προσπαθεί να διατηρήσει ρόλο διαμεσολαβητή και να επωφεληθεί από την αστάθεια, κυρίως μέσω της αύξησης των τιμών πετρελαίου.
2. Ιορδανία
Η Ιορδανία βρίσκεται σε ευαίσθητη θέση. Αν και παραδοσιακά διατηρεί σχέσεις με τη Δύση και το Ισραήλ, η κοινή γνώμη είναι εχθρική προς το Ιράν. Έχει δεχτεί πυραυλικές επιπτώσεις από τη σύγκρουση και προσπαθεί να διατηρήσει ουδετερότητα με έμφαση στην ασφάλεια των πολιτών της.
3. Τουρκία
Η Τουρκία στηρίζει ρητορικά το Ιράν, καταδικάζοντας τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, αλλά αποφεύγει την άμεση εμπλοκή. Ο Ερντογάν επιδιώκει ρόλο διαμεσολαβητή και προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τη σύγκρουση για γεωπολιτικά οφέλη, διατηρώντας ταυτόχρονα σχέσεις με τη Δύση.
4. Ιράκ
Το Ιράκ είναι πεδίο επιρροής του Ιράν, αλλά προσπαθεί να αποφύγει την άμεση εμπλοκή. Έχει κλείσει τον εναέριο χώρο του και φιλοξενεί αμερικανικές βάσεις, οι οποίες έχουν γίνει στόχος ιρανικών επιθέσεων.
5. Συρία
Η Συρία, σύμμαχος του Ιράν, έχει δεχτεί ισραηλινά πλήγματα σε ιρανικές εγκαταστάσεις στο έδαφός της. Η Δαμασκός δεν έχει ενεργό ρόλο, αλλά αποτελεί σημαντικό πεδίο επιχειρήσεων για τις δύο πλευρές.
6. Κατάρ
Το Κατάρ δέχτηκε ιρανική επίθεση σε αμερικανική βάση στο έδαφός του, αλλά το Ιράν ξεκαθάρισε ότι δεν στοχεύει το Κατάρ. Η Ντόχα προσπαθεί να διατηρήσει ουδετερότητα, αν και φιλοξενεί σημαντικές δυτικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
7. Κουβέιτ
Το Κουβέιτ δεν έχει εμπλακεί άμεσα, αλλά έχει ενισχύσει τα μέτρα ασφαλείας και παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις λόγω της εγγύτητάς του με το Ιράν και της παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων.
8. Μπαχρέιν
Το Μπαχρέιν, σύμμαχος των ΗΠΑ και του Ισραήλ, έχει σημάνει συναγερμό και έχει κλείσει τον εναέριο χώρο του. Αν και μικρό, έχει στρατηγική σημασία λόγω της παρουσίας του 5ου Στόλου των ΗΠΑ.
9. Κίνα
Η Κίνα τηρεί ουδέτερη στάση, καλώντας σε αποκλιμάκωση. Έχει ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς με το Ιράν, κυρίως στον ενεργειακό τομέα, και δεν επιθυμεί αποσταθεροποίηση που θα επηρεάσει τις εισαγωγές πετρελαίου.
10. Ευρώπη
Η Ευρώπη εμφανίζεται διχασμένη και αμήχανη. Παρότι στηρίζει το Ισραήλ, δεν εγκρίνει τις μονομερείς ενέργειες. Η Ελλάδα και η Κύπρος, λόγω γεωγραφικής εγγύτητας, ανησυχούν για μεταναστευτικές ροές και ενεργειακή ασφάλεια
Η Μέση Ανατολή εισέρχεται σε μια νέα εποχή αστάθειας, με τις επόμενες εβδομάδες να είναι κρίσιμες. Οι στρατιωτικοί αναλυτές συμφωνούν: ο πόλεμος δεν θα τελειώσει γρήγορα και η σύγκρουση μπορεί να επεκταθεί πέρα από τα σύνορα της περιοχής.
Μέση Ανατολή: Πιο κοντά στην ανάφλεξη ή στον επαναπροσδιορισμό της ισχύος;
Άρθρο Γνώμης
— Νικόλαος Βαρυτιμιάδης, Αναλυτής Στρατηγικών Σπουδών
«Αν υπάρχει ένα πράγμα που μας έχει διδάξει η ιστορία της Μέσης Ανατολής, είναι ότι η ισχύς δεν μεταβιβάζεται — μετασχηματίζεται. Η σύγκρουση Ιράν–Ισραήλ, στην καρδιά του 2025, σηματοδοτεί μια νέα πραγματικότητα, όχι απλώς περιφερειακή, αλλά παγκόσμια.
Το Ιράν εμφανίζεται αποφασισμένο να «οριοθετήσει την επιρροή του» με θεολογικά φορτισμένη ρητορική και ασύμμετρες επιχειρήσεις. Το Ισραήλ, από την άλλη, δεν επιδιώκει περιορισμό, αλλά ολοκληρωτική αποτροπή. Το δόγμα του Νετανιάχου –«μηδενική ανοχή σε πυρηνική Ισχύ στην Τεχεράνη»– οδηγεί σε επιλογές που θολώνουν τη γραμμή μεταξύ αμυντικής αυτοσυντήρησης και στρατηγικής επίθεσης.
Ρόλος τρίτων δρώντων
Η Ρωσία επιδιώκει ρόλο ισχυρού παρατηρητή, επωφελούμενη από το ενεργειακό χάος. Η ισχύς της όμως είναι διάχυτη, όχι αποφασιστική.
Η Τουρκία στροβιλίζεται μεταξύ ρητορικού φιλοϊσλαμισμού και πραγματιστικής ουδετερότητας.
Η Ευρώπη παρακολουθεί αποσβολωμένη, κατακερματισμένη, ανίκανη να προβάλει ενιαία στάση.
Η Κίνα, ψυχρή και υπομονετική, προτιμά τη σιωπηλή διείσδυση στο κενό που αφήνει η Δύση.
Τι έρχεται...
Αν δεν σημειωθεί διπλωματική αναχαίτιση, προβλέπω τα εξής ενδεχόμενα:
Αύξηση κυβερνοεπιθέσεων σε ευρωπαϊκές και αμερικανικές υποδομές με προέλευση από συμμαχικά προς το Ιράν κέντρα.
Επέκταση της σύρραξης στη Συρία και στον Λίβανο, με την Εσμπολάχ να ενεργοποιείται πλήρως.
Κλείσιμο – έστω και προσωρινό – των Στενών του Ορμούζ, με την τιμή του Brent να ξεπερνά τα $110/βαρέλι.
Τελευταία σκέψη
Σε αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι, η διεθνής κοινότητα καλείται να επιλέξει: σταδιακή κατάρρευση της τάξης ή ανασχεδιασμό της ισορροπίας ισχύος με νέους όρους. Μια ευκαιρία που δεν μπορεί να χαθεί – γιατί το κόστος δεν θα είναι μόνο περιφερειακό. Θα είναι παγκόσμιο».
Η σύγκρουση Ιράν–Ισραήλ έχει ήδη αρχίσει να προκαλεί πολυεπίπεδες παγκόσμιες επιπτώσεις, με τις κυριότερες να εντοπίζονται στους εξής τομείς:
Η τιμή του πετρελαίου Brent αυξήθηκε έως και 13%, φτάνοντας τα 75–91 δολάρια/βαρέλι, λόγω φόβων για διακοπή της ροής από τα Στενά του Ορμούζ, απ’ όπου διέρχεται το 20% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου.
Οι τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη αυξήθηκαν έως και 40% στη χονδρική, με άμεσο αντίκτυπο στους λογαριασμούς ρεύματος.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να ενισχυθεί κατά 1–1,5% διεθνώς, ειδικά σε χώρες που εξαρτώνται από εισαγωγές ενέργειας.
2. Αγορές & Επενδύσεις
Οι διεθνείς χρηματαγορές (DAX, S&P 500) σημείωσαν πτώση, ενώ οι επενδυτές στράφηκαν σε «ασφαλή καταφύγια» όπως ο χρυσός, που ξεπέρασε τα 2.400 δολάρια/ουγγιά.
Οι τομείς ενέργειας και άμυνας δείχνουν ανθεκτικότητα, ενώ τουρισμός και μεταφορές πλήττονται έντονα.
3. Εφοδιαστική Αλυσίδα & Ναυτιλία
Οι ναυτιλιακές εταιρείες επιβάλλουν προσαυξήσεις ασφαλείας για δρομολόγια στον Περσικό Κόλπο.
Χώρες όπως η Ελλάδα και η Μεγάλη Βρετανία συστήνουν στον εμπορικό τους στόλο να αποφεύγει τα Στενά του Ορμούζ, περιορίζοντας τη ναυσιπλοΐα.
4. Καταναλωτές & Τρόφιμα
Οι αυξήσεις στο κόστος ενέργειας μετακυλίονται σε τρόφιμα και βασικά αγαθά, εντείνοντας τον διατροφικό πληθωρισμό.
Σε χώρες όπως η Ελλάδα, η τιμή της αμόλυβδης ξεπερνά ήδη τα 2€/λίτρο σε νησιά, ενώ οι λογαριασμοί ρεύματος αυξάνονται κατά 10–15%.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι αν η σύγκρουση παραταθεί ή επεκταθεί, σε συνδυασμό με τις δασμολογικές πολιτικές των ΗΠΑ, μπορεί να οδηγήσει σε νέο κύμα παγκόσμιας ύφεσης
του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου
(Άρθρο Γνώμης — Νικόλαος Βαρυτιμιάδης, Αναλυτής Στρατηγικών Σπουδών)
newsroom -Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου