Σε νέα φάση έντασης φαίνεται να εισέρχονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, μετά τις δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ο οποίος κατηγόρησε την Ελλάδα και την Κύπρο για «μαξιμαλιστικές αξιώσεις» και επέκρινε την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη στάση της απέναντι στο τουρκολιβυκό μνημόνιο...
Του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου
Ο Φιντάν δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η Τουρκία δεν θα δεχθεί «τετελεσμένα» στην Ανατολική Μεσόγειο και κατηγόρησε την Αθήνα για προσπάθεια αποκλεισμού της Άγκυρας από ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα.
Η απάντηση της Αθήνας: «Η Ελλάδα δεν δέχεται υποδείξεις»
Η ελληνική αντίδραση ήταν άμεση και έντονη. Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα χαρακτήρισαν τις δηλώσεις Φιντάν «απαράδεκτες» και τόνισαν ότι:
Η Ελλάδα δεν δέχεται υποδείξεις για την εξωτερική της πολιτική.
Η χώρα στηρίζει την Κύπρο και παραμένει προσηλωμένη στο διεθνές δίκαιο.
Η επίκληση του διεθνούς δικαίου από την Τουρκία είναι επιλεκτική, καθώς η ίδια δεν έχει υπογράψει τη Σύμβαση UNCLOS και διατηρεί το casus belli.
Η Αθήνα υπενθύμισε επίσης ότι η Ελλάδα είναι κράτος-μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, με ενεργό ρόλο στην περιφερειακή σταθερότητα.
Αντιδράσεις από ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκή Ένωση
ΝΑΤΟ: Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ απέφυγε να πάρει θέση υπέρ κάποιας πλευράς, αλλά τόνισε ότι «η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των μελών πρέπει να γίνονται σεβαστά». Παράλληλα, η Συμμαχία κάλεσε Ελλάδα και Τουρκία να επιλύσουν τις διαφορές τους μέσω διαλόγου.
Ευρωπαϊκή Ένωση: Η Κομισιόν, μέσω εκπροσώπου της, επανέλαβε ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο δεν παράγει έννομα αποτελέσματα για τρίτα κράτη και ότι η Ε.Ε. στέκεται στο πλευρό της Ελλάδας και της Κύπρου. Παράλληλα, κάλεσε την Άγκυρα να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας
Χρονολόγιο Ελληνοτουρκικών Εξελίξεων (2024–2025)
🔹 Οκτώβριος 2024
Δήλωση Ερντογάν: Ο Τούρκος Πρόεδρος δηλώνει ότι υπάρχει βούληση για επίλυση διαφορών με την Ελλάδα, με «ολοκληρωμένη προσέγγιση στο Αιγαίο».
Δήλωση Γεραπετρίτη: Ο Έλληνας ΥΠΕΞ αναγνωρίζει «βελτίωση στις σχέσεις» και «ειλικρίνεια» στον διάλογο.
🔹 Νοέμβριος 2024
Επίσκεψη Φιντάν στην Αθήνα: Ο Τούρκος ΥΠΕΞ δηλώνει ότι υπάρχουν «βάσιμες ελπίδες» για πρόοδο, παρά τις διαφορές.
🔹 Απρίλιος 2025
Ελλάδα εγκρίνει το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο (ΘΧΣ): Ορίζει για πρώτη φορά επίσημα τις θαλάσσιες ζώνες της, προκαλώντας αντιδράσεις στην Άγκυρα.
🔹 Μάιος 2025
Δείπνο Γεραπετρίτη–Φιντάν στην Κωνσταντινούπολη: Συμφωνούν να ορίσουν ημερομηνία για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας.
Επίσκεψη Ερντογάν στα Κατεχόμενα: Εγκαινιάζει το νέο «προεδρικό μέγαρο» και επαναλαμβάνει τη θέση υπέρ της λύσης δύο κρατών στην Κύπρο.
🔹 Ιούνιος 2025
17 Ιουνίου: Η Τουρκία καταθέτει νέο θαλάσσιο χάρτη στην UNESCO, βασισμένο στη «Γαλάζια Πατρίδα», που διχοτομεί το Αιγαίο και αμφισβητεί τα ελληνικά δικαιώματα.
Αντίδραση Αθήνας: Χαρακτηρίζει τον χάρτη «προκλητικό» και εξετάζει προσφυγή στον ΟΗΕ ή το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε..
Η Τουρκική Επιχειρηματολογία στην Ανατολική Μεσόγειο
Η Άγκυρα βασίζει τις θέσεις της σε τρεις βασικούς άξονες:
Απόρριψη UNCLOS: Η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν αναγνωρίζει πλήρη θαλάσσια δικαιώματα στα ελληνικά νησιά.
Αρχή της μέσης γραμμής: Υποστηρίζει ότι μικρά ή ακατοίκητα νησιά κοντά στην τουρκική ακτή δεν πρέπει να έχουν ΑΟΖ, προτείνοντας αντ’ αυτού «μέση γραμμή» μεταξύ ηπειρωτικών ακτών.
Στρατηγική “Γαλάζια Πατρίδα”: Προωθεί χάρτες που περιορίζουν την ελληνική θαλάσσια κυριαρχία και ενισχύουν τις τουρκικές διεκδικήσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
Η Τουρκία παρουσιάζει τις θέσεις της ως «δίκαιες» και «ισορροπημένες», υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα επιχειρεί να «περικυκλώσει» την τουρκική ακτογραμμή μέσω νησιωτικών διεκδικήσεων.
Ένας συγκριτικός πίνακας που συνοψίζει τις βασικές θέσεις Ελλάδας και Τουρκίας σε κρίσιμα ζητήματα του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου:
| Θέμα | Ελλάδα | Τουρκία | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Διεθνές Δίκαιο Θάλασσας (UNCLOS) | Έχει υπογράψει και εφαρμόζει πλήρως τη Σύμβαση. Θεωρεί ότι τα νησιά έχουν πλήρη δικαιώματα σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα. | Δεν έχει υπογράψει τη Σύμβαση. Υποστηρίζει ότι τα νησιά δεν έχουν πλήρη δικαιώματα σε ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα, ειδικά αν είναι κοντά στην τουρκική ακτή. | ||||||||||
| ΑΟΖ & Υφαλοκρηπίδα | Διεκδικεί οριοθέτηση βάσει διεθνούς δικαίου και αρχής της μέσης γραμμής από τις ακτές των νησιών. | Υποστηρίζει ότι η οριοθέτηση πρέπει να βασίζεται στην αρχή της ευθυδικίας (equity), με προτεραιότητα στις ηπειρωτικές ακτές. | ||||||||||
| Νησιά Ανατολικού Αιγαίου | Έχουν πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα και δικαίωμα στρατιωτικής παρουσίας για λόγους άμυνας. | Αμφισβητεί τη στρατιωτικοποίηση των νησιών, επικαλούμενη τις Συνθήκες Λωζάνης και Παρισίων. | ||||||||||
| FIR Αθηνών & Έρευνα-Διάσωση | Το FIR Αθηνών καλύπτει περιοχές ελληνικής ευθύνης. Η Ελλάδα έχει δικαίωμα συντονισμού επιχειρήσεων SAR. | Αμφισβητεί την αποκλειστικότητα της Ελλάδας σε περιοχές FIR και SAR, ζητώντας συνδιαχείριση. | ||||||||||
| Τουρκολιβυκό Μνημόνιο | Το θεωρεί άκυρο και αντίθετο με το διεθνές δίκαιο, καθώς αγνοεί ελληνικά νησιά όπως η Κρήτη. | Το θεωρεί νόμιμο και βασισμένο σε διμερή συμφωνία με αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης. | ||||||||||
| Γαλάζια Πατρίδα | Το απορρίπτει ως αναθεωρητική στρατηγική που παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα. | Το προβάλλει ως εθνικό δόγμα για την προστασία των θαλάσσιων συμφερόντων της Τουρκίας. | ||||||||||
| Διαφορές προς επίλυση | Αναγνωρίζει μόνο μία διαφορά: την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. | Αναγνωρίζει πολλαπλές διαφορές: χωρικά ύδατα, εναέριος χώρος, αποστρατιωτικοποίηση νησιών, κ.ά. | ||||||||||
| Μέσα επίλυσης | Υποστηρίζει προσφυγή στη Χάγη ή διμερή διάλογο με βάση το διεθνές δίκαιο. | Προτιμά διμερή διάλογο χωρίς προϋποθέσεις και απορρίπτει διεθνή διαιτησία. |
Συμπεράσματα και Προοπτικές
Η ρητορική έντασης από την Άγκυρα δείχνει ότι, παρά τις περιόδους ύφεσης, οι θεμελιώδεις διαφορές παραμένουν άλυτες.
Η Αθήνα διατηρεί σταθερή θέση υπέρ του διεθνούς δικαίου και της ειρηνικής επίλυσης διαφορών, αλλά δεν διστάζει να απαντήσει όταν αμφισβητείται η κυριαρχία της.
Το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. καλούνται να διαδραματίσουν πιο ενεργό ρόλο, όχι μόνο ως παρατηρητές αλλά ως εγγυητές σταθερότητας και νομιμότητας.
Η Ανατολική Μεσόγειος παραμένει πεδίο γεωπολιτικού ανταγωνισμού, με την ενέργεια, τη ναυσιπλοΐα και την ασφάλεια να διασταυρώνονται με ιστορικές διεκδικήσεις.
Τι να αναμένουμε
Διπλωματικές πρωτοβουλίες: Πιθανή επανεκκίνηση διερευνητικών επαφών ή νέος κύκλος Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Ενεργειακές εξελίξεις: Η πορεία του EastMed, η εμπλοκή της Τουρκίας σε νέα projects ή η αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου.
Περιφερειακές συμμαχίες: Εμβάθυνση συνεργασιών Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ–Αιγύπτου, με φόντο την τουρκική απομόνωση από φόρα όπως το EastMed Gas Forum.
Ευρωπαϊκή στάση: Πιθανή αναθεώρηση της ευρωτουρκικής ατζέντας, με έμφαση σε όρους και προϋποθέσεις για πρόοδο.
Η Ιστορία δεν περιμένει τους διστακτικούς
Η Ανατολική Μεσόγειος δεν είναι απλώς μια γεωγραφική περιοχή — είναι το σταυροδρόμι συμφερόντων, ιστορίας και ταυτότητας. Η Ελλάδα, με βαθιές ρίζες στο διεθνές δίκαιο και τη δημοκρατική της παράδοση, δεν έχει την πολυτέλεια να παρακολουθεί παθητικά τις εξελίξεις. Ούτε να απαντά μόνο όταν προκαλείται.
Η τουρκική ρητορική περί «μαξιμαλισμού» δεν είναι τίποτε άλλο παρά προσπάθεια αντιστροφής της πραγματικότητας. Όταν μια χώρα αμφισβητεί τη νομιμότητα των νησιών, απειλεί με πόλεμο και υπογράφει μνημόνια που αγνοούν την ύπαρξη της Κρήτης, τότε δεν πρόκειται για «παρεξήγηση» — πρόκειται για στρατηγική.
Η Ελλάδα οφείλει να συνεχίσει να απαντά με νηφαλιότητα, αλλά και με σαφήνεια. Να ενισχύσει τις συμμαχίες της, να επενδύσει στη διπλωματία, αλλά και να υπενθυμίζει ότι η ειρήνη δεν είναι δεδομένη — είναι επιλογή. Και αυτή η επιλογή απαιτεί σεβασμό, συνέπεια και αποφασιστικότητα.
Η Ιστορία δεν περιμένει τους διστακτικούς. Και η Ελλάδα δεν έχει λόγο να διστάζει.
Του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου -Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου