«Η Πόλη που Σβήνει»...
Γράφει ο Νικόλαος Μανιάτης
Κάθε πόλη έχει ψυχή, και η ψυχή της αποτυπώνεται στους δρόμους, τις πλατείες και τα ονόματά τους. Εκεί όπου η ιστορία συναντά την καθημερινότητα, και η συλλογική μνήμη περπατά δίπλα στον άνθρωπο. Όμως σήμερα, μέσα στην ομογενοποιημένη πολεοδομία και την κυριαρχία του εμπορικού branding, οι αστικές γειτονιές αλλοιώνονται. Το τοπωνύμιο που κάποτε συμβόλιζε μια κοινότητα, έναν ήρωα, μια εποχή — αντικαθίσταται από αριθμούς και λέξεις-κενές έννοιας.
Το άρθρο αυτό είναι αφιερωμένο σε εκείνα τα «ξεχασμένα σημεία» του χάρτη που ζητούν να ειπωθούν ξανά. Γιατί η πόλη δεν είναι απλώς κτίρια — είναι τα ονόματα που τα κρατούν ανθρώπινα.
Σε κάθε χάρτη πόλης, υπάρχουν δρόμοι, πλατείες και σοκάκια που κάποτε σφύζουν από ζωή, ιστορίες και ανθρώπινες στιγμές. Όμως σήμερα, πολλές αστικές γειτονιές μετατρέπονται σε ανώνυμα τοπία όπου η μνήμη παραμερίζεται, η παράδοση εξαχνώνεται και το όνομα... ξεχνιέται.
Αστική Λήθη: Το Φαινόμενο της Πολεοδομικής Αποπροσωποποίησης
Μεγάλος αριθμός περιοχών σε μεγάλες πόλεις αλλάζει πρόσωπο με γρήγορο ρυθμό:
Οι ονομασίες δρόμων ή πλατειών αντικαθίστανται με αριθμούς ή «εμπορικά» brand names.
Ιστορικά τοπωνύμια εκτοπίζονται από έργα real estate και malls.
Τοπική ταυτότητα αντικαθίσταται από ουδέτερη, σχεδόν corporate αισθητική.
Με τον τρόπο αυτό, η πόλη αποκτά μια ενιαία, αποστειρωμένη εικόνα που δεν θυμίζει ούτε το χθες ούτε τους ανθρώπους της.
Γιατί έχει σημασία το όνομα;
Τοπωνύμια είναι πολιτιστική μνήμη: Κάθε όνομα εμπεριέχει την ιστορία ενός προσώπου, μιας εποχής, ενός γεγονότος.
Γεωγραφική αναφορά: Όταν χάνονται οι παραδοσιακές ονομασίες, οι κάτοικοι δυσκολεύονται ακόμα και να προσανατολιστούν.
Κοινωνική σύνδεση: «Πηγαίνουμε στον Άγιο Δημήτριο» έχει νόημα. «Πηγαίνουμε στο 3ο συγκρότημα» είναι... απρόσωπο.
Παραδείγματα από την Ελλάδα
Γειτονιές με λαϊκή ιστορία, όπως η Κοκκινιά, μετατρέπονται σε «Περιοχή Δήμου Νίκαιας» χωρίς αναφορά στο παρελθόν.
Νεόδμητες περιοχές αποκτούν ονόματα όπως «Sunlight Residences» ή «Green Towers», χωρίς γεωγραφική ή ιστορική σύνδεση.
Τι μπορεί να γίνει
Αναβίωση τοπωνυμίων μέσω σχολικών προγραμμάτων και πινακίδων με ιστορικές αναφορές
Καμπάνιες “Ξαναθυμόμαστε την Πόλη” με ιστορίες από κατοίκους, podcast, αφίσες, δράσεις
Δημοτικά Συμβούλια με αρμοδιότητα ονοματοδοσίας και συμμετοχή πολιτών
Χάρτες με παράλληλες παλιές & νέες ονομασίες για εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς σκοπούς
Η Πόλη είναι η Μνήμη της
Η αστική ταυτότητα δεν διασώζεται μόνο με αναστηλώσεις και πεζοδρομήσεις, αλλά με την απόδοση νοήματος στον χώρο. Κάθε τοπωνύμιο είναι αφηγητής. Ας του ξαναδώσουμε φωνή.
Μια πόλη χωρίς ονόματα είναι σαν βιβλίο χωρίς τίτλους — έχει σελίδες, αλλά όχι ιστορία.
Να Μη Σβήσουν τα Ονόματα… Μαζί με τις Ιστορίες
Σε έναν κόσμο όπου οι πόλεις αποκτούν όψεις όμοιες, αποστειρωμένες και χωρίς μνήμη, η διατήρηση των τοπωνυμίων δεν είναι ρομαντισμός — είναι αντίσταση. Είναι η πράξη που κρατά ζωντανή την ανθρώπινη διάσταση του χώρου, την πολιτισμική συνέχεια, τη συλλογική εμπειρία.
Όταν ο χάρτης παύει να αφηγείται, η κοινωνία παύει να θυμάται. Κι όταν οι λέξεις χάνονται, χάνεται και ο δεσμός μας με τον τόπο.
Ας μην αφήσουμε τις γειτονιές μας να μετατραπούν σε συντεταγμένες. Ας τις ξαναβαφτίσουμε με την ιστορία τους, τις φωνές τους, την ψυχή τους.
Γιατί η πόλη δεν χρειάζεται άλλο τσιμέντο — χρειάζεται τα ονόματά της πίσω.
Μείνετε μπροστά στις εξελίξεις — κάντε Like στο Facebook
Από το newsroom
του Νικόλαου Μανιάτη
-Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου