Η Αλβανία επανέφερε το αίτημα για άρση του εμπολέμου με την Ελλάδα, ενώ παράλληλα έθεσε εμμέσως το ζήτημα των περιουσιών των Τσάμηδων...
Το θέμα αυτό έχει ιστορικό, νομικό και πολιτικό βάρος, που επηρεάζει τις διμερείς σχέσεις και την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας.
Η Ελλάδα κήρυξε τον πόλεμο κατά της Ιταλίας και κατ’ επέκταση της Αλβανίας το 1940, όταν η χώρα χρησιμοποιήθηκε ως ορμητήριο της ιταλικής επίθεσης. Παρότι οι εχθροπραξίες έληξαν με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η τυπική κατάσταση εμπολέμου δεν έχει αρθεί πλήρως. Αυτό αποτελεί ένα παράδοξο ιστορικό υπόλειμμα, που η Αλβανία επανειλημμένα ζητά να λυθεί.
Οι Τσάμηδες, μια μουσουλμανική αλβανική κοινότητα που ζούσε στην Ήπειρο, εκδιώχθηκαν μετά τον πόλεμο λόγω συνεργασίας με τους κατακτητές. Πολλοί συμμετείχαν σε τάγματα SS και σε σφαγές εναντίον Ελλήνων, γεγονός που οδήγησε στην απώλεια των περιουσιών τους και στην αποστέρηση πολιτικών δικαιωμάτων.
Το Διπλωματικό Αίτημα
Η ΥΠΕΞ της Αλβανίας, Elisa Spiropali, κατά την επίσκεψή της στην Αθήνα, δήλωσε ότι «είναι η κατάλληλη στιγμή να ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις μας» και ζήτησε την οριστική άρση του εμπολέμου. Παράλληλα, απέφυγε να χρησιμοποιήσει ευθέως τον όρο «Τσάμηδες», αλλά μίλησε για «περιουσίες της αλβανικής κοινότητας στην Ελλάδα».
Η ελληνική πλευρά, μέσω του ΥΠΕΞ Γιώργου Γεραπετρίτη, δεν απάντησε δημόσια με αποστομωτικό τρόπο, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, γεγονός που δείχνει μια πιο διαλλακτική στάση ή τουλάχιστον μια προσπάθεια να μην οξυνθεί η συζήτηση.
Η επίσημη θέση του ελληνικού ΥΠΕΞ είναι ότι το ζήτημα των Τσάμηδων δεν υφίσταται για την Ελλάδα και θεωρείται λήξαν, ενώ η άρση του εμπολέμου με την Αλβανία μπορεί να συζητηθεί στο πλαίσιο της διμερούς συνεργασίας και της ευρωπαϊκής πορείας της γειτονικής χώρας.
Τι δηλώνει το ελληνικό ΥΠΕΞ
Για την άρση του εμπολέμου: Η Ελλάδα έχει ήδη κάνει βήματα προς την κατεύθυνση αυτή και δεν θεωρεί ότι υπάρχει πραγματικό εμπόδιο στις σχέσεις των δύο χωρών. Το ΥΠΕΞ αναγνωρίζει ότι η τυπική εκκρεμότητα πρέπει να λυθεί, αλλά τονίζει ότι οι ελληνοαλβανικές σχέσεις είναι ήδη σε επίπεδο συνεργασίας.
Για το ζήτημα των Τσάμηδων: Η επίσημη θέση είναι ξεκάθαρη: δεν τίθεται θέμα Τσάμηδων. Η Ελλάδα θεωρεί ότι πρόκειται για συνεργάτες των κατακτητών που καταδικάστηκαν για εγκλήματα πολέμου και έχασαν δικαιώματα και περιουσίες. Συνεπώς, δεν αναγνωρίζει καμία αξίωση για επιστροφή περιουσιών ή αποκατάσταση.
Διπλωματική στάση: Ο ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης κράτησε χαμηλούς τόνους στις πρόσφατες δηλώσεις, αποφεύγοντας δημόσια αντιπαράθεση. Αυτό δείχνει μια πιο διαλλακτική προσέγγιση, χωρίς όμως να αλλάζει η πάγια θέση της Ελλάδας.
Η Ελλάδα είναι θετική στην οριστική άρση του εμπολέμου, αλλά απορρίπτει κατηγορηματικά οποιαδήποτε συζήτηση για περιουσίες Τσάμηδων. Το ΥΠΕΞ αντιμετωπίζει το θέμα ως ιστορικά κλειστό και το θεωρεί διπλωματική εργαλειοποίηση από την αλβανική πλευρά.
Νομικές και Πολιτικές Πτυχές
Άρση εμπολέμου: Η Ελλάδα έχει ήδη κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί θεσμικά. Η Αλβανία θεωρεί ότι η εκκρεμότητα αυτή επηρεάζει την ευρωπαϊκή της πορεία.
Περιουσίες Τσάμηδων: Η Ελλάδα θεωρεί ότι πρόκειται για συνεργάτες των κατακτητών που έχασαν δικαιώματα λόγω εγκλημάτων πολέμου. Η Αλβανία το παρουσιάζει ως ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποκατάστασης.
Διπλωματική ισορροπία: Η Αθήνα αποφεύγει να δώσει έδαφος σε αξιώσεις που θεωρεί αβάσιμες, αλλά ταυτόχρονα δεν θέλει να εμποδίσει την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας.
Στρατηγικές Προεκτάσεις
Η συζήτηση για την άρση του εμπολέμου και τις περιουσίες των Τσάμηδων συνδέεται με:
Ευρωπαϊκή Ένωση: Η Αλβανία χρησιμοποιεί το ζήτημα ως μοχλό πίεσης για την ενταξιακή της πορεία.
ΝΑΤΟ: Οι δύο χώρες είναι σύμμαχοι, γεγονός που καθιστά παράδοξο το τυπικό καθεστώς εμπολέμου.
Διμερείς σχέσεις: Η Ελλάδα επιδιώκει συνεργασία σε θέματα ΑΟΖ και περιφερειακής σταθερότητας, αλλά το ζήτημα των Τσάμηδων αποτελεί εμπόδιο.
Η επαναφορά του ζητήματος από την Αλβανία δείχνει ότι:
Η άρση του εμπολέμου είναι πιθανή στο άμεσο μέλλον, καθώς αποτελεί κοινό συμφέρον.
Το ζήτημα των Τσάμηδων θα συνεχίσει να αποτελεί σημείο τριβής, με την Ελλάδα να το θεωρεί λήξαν και την Αλβανία να το επαναφέρει ως εκκρεμότητα.
Οι διμερείς σχέσεις θα κριθούν από το αν οι δύο πλευρές μπορούν να διαχωρίσουν το ιστορικό παρελθόν από την ευρωπαϊκή προοπτική.
Οι Τσάμηδες αποτέλεσαν μια μουσουλμανική αλβανική κοινότητα στην Ήπειρο, η οποία κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συνεργάστηκε με τις δυνάμεις κατοχής, συμμετέχοντας σε σφαγές και διώξεις εναντίον του ελληνικού πληθυσμού. Αυτό το ιστορικό γεγονός οδήγησε στη βίαιη εκδίωξή τους από την περιοχή και στη δήμευση των περιουσιών τους.
Ιστορικό των Τσάμηδων και οι σφαγές στην Ήπειρο
Προέλευση και εγκατάσταση: Οι Τσάμηδες ήταν αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι που κατοικούσαν κυρίως στη Θεσπρωτία, σε περιοχές όπως η Ηγουμενίτσα, το Μαργαρίτι, οι Φιλιάτες και η Παραμυθιά. Η περιοχή αυτή αποκαλείται από την αλβανική πλευρά «Τσαμουριά».
Συνεργασία με τις δυνάμεις κατοχής: Κατά την ιταλική και γερμανική κατοχή (1941–1944), οι Τσάμηδες συμμάχησαν με τους κατακτητές, συγκροτώντας ένοπλα τμήματα που στόχευαν στην εξόντωση του ελληνικού πληθυσμού και στην προώθηση της ιδέας της «Μεγάλης Αλβανίας».
Σφαγές και εγκλήματα πολέμου: Σημαντικά γεγονότα περιλαμβάνουν τις σφαγές στην Παραμυθιά και σε χωριά της Θεσπρωτίας, όπου εκατοντάδες Έλληνες εκτελέστηκαν ή εκδιώχθηκαν. Οι Τσάμηδες συμμετείχαν σε λεηλασίες, καταστροφές και εκτελέσεις, υπό την καθοδήγηση ηγετών όπως ο Μαζάρ Ντίνο.
Εκδίωξη και καταδίκες: Μετά την απελευθέρωση, οι δυνάμεις του ΕΔΕΣ υπό τον Ναπολέοντα Ζέρβα, με την υποστήριξη Βρετανών και Αμερικανών, εκδίωξαν τους Τσάμηδες στην Αλβανία. Πάνω από 1.900 καταδικάστηκαν ερήμην από το Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων Ιωαννίνων για εγκλήματα πολέμου.
Μεταπολεμική περίοδος: Στην Αλβανία, οι Τσάμηδες αντιμετώπισαν καχυποψία από το κομμουνιστικό καθεστώς, ενώ στην Ελλάδα οι περιουσίες τους δημεύθηκαν και το ζήτημα θεωρήθηκε λήξαν.
Η ιστορία των Τσάμηδων στην Ήπειρο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με συνεργασία με τις δυνάμεις κατοχής, μαζικές σφαγές και την εκδίωξή τους μετά τον πόλεμο. Σήμερα, το ζήτημα επανέρχεται κυρίως από την αλβανική πλευρά ως θέμα «ανθρωπίνων δικαιωμάτων», ενώ η Ελλάδα το αντιμετωπίζει ως κλειστό ιστορικό κεφάλαιο.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το ζήτημα των Τσάμηδων αποτέλεσε έναν από τους βασικούς παράγοντες έντασης στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, επηρεάζοντας τόσο τη διπλωματία όσο και την πορεία των δύο χωρών προς τους ευρωατλαντικούς θεσμούς.
Μεταπολεμικές συνέπειες για τις ελληνοαλβανικές σχέσεις
Εκδίωξη και δήμευση περιουσιών: Μετά την απελευθέρωση, οι Τσάμηδες εκδιώχθηκαν στην Αλβανία και οι περιουσίες τους δημεύθηκαν από το ελληνικό κράτος. Αυτό δημιούργησε μια μόνιμη εστία έντασης, καθώς η Αλβανία θεωρεί ότι πρόκειται για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ η Ελλάδα το αντιμετωπίζει ως συνέπεια εγκλημάτων πολέμου.
Διπλωματική εργαλειοποίηση: Η Αλβανία αξιοποίησε το ζήτημα των Τσάμηδων ως μέσο πίεσης στις διμερείς σχέσεις, ιδιαίτερα μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Το θέμα επανερχόταν σε διεθνή φόρα, συνδεόμενο με αιτήματα για αποκατάσταση δικαιωμάτων και επιστροφή περιουσιών.
Σχέση με την ελληνική μειονότητα στην Αλβανία: Το ζήτημα των Τσάμηδων συχνά συνδέθηκε με την κατάσταση της ελληνικής μειονότητας στη Βόρεια Ήπειρο. Η Ελλάδα προέβαλε αιτήματα προστασίας της μειονότητας, ενώ η Αλβανία αντέτεινε με το «Τσάμικο ζήτημα», δημιουργώντας ένα πλαίσιο αμοιβαίων καχυποψιών.
Ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας: Στη δεκαετία του 1990 και μετά, η Αλβανία προσπάθησε να ενταχθεί στους ευρωατλαντικούς θεσμούς. Το ζήτημα των Τσάμηδων χρησιμοποιήθηκε ως διαπραγματευτικό χαρτί, αλλά συχνά λειτουργούσε ως εμπόδιο στις σχέσεις με την Ελλάδα, η οποία είχε καθοριστικό ρόλο στην ενταξιακή πορεία.
Σύγχρονη διάσταση: Σήμερα, η Αλβανία εξακολουθεί να επαναφέρει το θέμα, κυρίως σε επίπεδο ρητορικής. Η Ελλάδα το θεωρεί λήξαν, αλλά η εκκρεμότητα παραμένει, επηρεάζοντας την ατζέντα των διμερών σχέσεων και την προσπάθεια για άρση του εμπολέμου.
Το ζήτημα των Τσάμηδων υπήρξε μεταπολεμικό αγκάθι στις ελληνοαλβανικές σχέσεις. Ενώ η Ελλάδα το αντιμετωπίζει ως ιστορικά κλειστό κεφάλαιο, η Αλβανία το χρησιμοποιεί ως διπλωματικό εργαλείο. Η συνέχιση της εκκρεμότητας επηρεάζει την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας και την προσπάθεια των δύο χωρών να οικοδομήσουν σχέσεις εμπιστοσύνης.
Μείνετε μπροστά στις εξελίξεις — κάντε Like στο Facebook
Από το newsroom
Γράφει ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος
-Posted by Anexartitos.Ta.Neα
Αν θέλετε να μαθαίνετε παράλληλα όσα σημαντικά διαδραματίζονται στα ελληνικά και ξένα media κάντε like στην σελίδα στο Facebook πατώντας εδώ.click here
Δημοσίευση σχολίου
.Τα σχόλια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο.
. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
. Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
. Συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια και greeklish αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές και μόνον αυτούς.
. Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
. Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
. Περισσότερα στους όρους χρήσης.. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου